Marta Postuła

Prof.

Practitioner, theoretician, specialist in finance

Welcome to my page!

Read more

work

About

The head of the Department of Finance and Accounting at the Faculty of Management in the University of Warsaw, member of the Committee on Financial Sciences of the Polish Academy of Sciences during 2024-2027 and of the UW Senate Committee on Finance for the term 2020-2024. She collaborates with Kozminski University and is a member of the research team of the Transformation, Integration, and Globalisation TIGER Research Centre.

From 1999 to 2016, she worked in the public sector (Ministry of Finance). She managed departments responsible for the activity creation and coordination related to the implementation of socio-economic policies of governments, as well as the assessment of the public spending efficiency and the acquisition of funding for the project execution, including infrastructure.

Since 2016, she has been involved in the financial sector, where she holds managerial positions directly supervised by the board of directors. They are related to the cooperation between entrepreneurs, brokerage house and banks in the domain of obtaining funding for investments associated with the achievement of sustainable development goals. Her area of interest includes, in particular, the structuring of financial transactions, the issuance of green bonds and other financial assemblies by co-financing through public funds. Her professional track record includes successful issuance for both companies and banks, as well as local authorities.

She graduated with honours with a Master’s degree specialised in ‘organisation and management’ with economics being the main subject. In 2007, she obtained her doctoral degree from the Warsaw School of Economics. She entitled her doctoral dissertation as: “Managing public finances in Poland under the conditions of economic transition and integration”, which was prepared under the supervision of prof. Grzegorz W. Kołodko. Since 2013, she has held a post-doctoral degree in economic sciences in the field of finance, and in 2020 she was awarded the title of a Professor of Social Sciences by the President of the Republic of Poland.

She is the author and co-editor of numerous book publications in the field of finance, particularly in the areas of public finance and investment finance. She has participated in various national and international conferences and scientific seminars. A former Polish representative in the Public Finance Quality Group at the European Commission. A member of the Senior Budget Officials working group at the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD).  A member of the Green Bond Market Development Working Group established under the Sustainable Finance Platform.

She has served on many supervisory boards, including: PL2012, BGK, Intercity, SKM.

Profesor Marta Postuła

Areas of interests

Financing sustainable development – research focuses on sustainable development as an important aspect of the analysis and financing of investment projects. Draws attention to the need to take into account ecological, social and governance (ESG) aspects in the investment decision-making process. The conducted research provides knowledge about sustainable development and presents specific tools and methods that can be used to assess the profitability of investment projects from an ESG perspective. They also include a discussion of alternative sources of financing that fit into the concept of sustainable development, such as green or social financing. The rate of return is not always the only factor in the assessment of an implemented investment project, also for a financial institution.

Public finance – in private sector, money serves to its owners to cover the costs of manufacturing and consumption processes, while in the public sector money, upon changing its ownership from private to public, is used to finance public goods and to fulfil social functions. Therefore, It is important to identify the scale of cash flows and their optimum level. Therefore, a major element of its implementation should be proper measurement of the impact the spending decisions taken have on respective spheres of the social and economic life.

Public finance management is a specific process, a skill that must combine a technocratic approach to the matter with social approach, or – in other words – financial engineering with social engineering. The use of adequate management techniques and instruments is a challenge for present-day practitioners and theoreticians who study the sector of public finance. Several of them are used in scientific research and practice – multi-year planning, task budgeting, management auditing, spending reviews – in various forms adapted to a given country’s specifics.

See experience

Finance

Experience

Practical

  1. 05/2022 – now  Advisor to the Board of Directors for Sustainable Development
    BOŚ Brokerage House
  2. 10/2016 – 05/2022  Director of the Department of Cooperation with Issuers
    BOŚ Brokerage House
  3. 02/2016 – 08/2016 Deputy Director of Railway Development
    Ministry of Infrastructure and Construction
  4. 06/2015 – 02/2016 Head of Department of Railway Development
    Ministry of Infrastructure and Development
  5. 07/2014 – 05/2015 Deputy Director of the Department of State Budget
    Ministry of Finance
  6. 03/2003 – 07/2014 Director of the Department (including: Reforms of Public Finance; Public Finance Reform; Organization of Public Sector Finance Unit)
    Ministry of Finance
  7. 11/1999 – 02/2003 From filing clerk to senior specialist
    Division of Labour Market and Household Sector at the Department of Financial Policy, Analyses and Statistics
    Ministry of Finance

Science

  1. 10/2020 – now Head of the Department of Finance and Accounting
    University of Warsaw, Faculty of Management
  2. 03/2020 – now Professor
    University of Warsaw, Faculty of Management
  3. 09/2016 – now Director The Centre for Entrepreneurship of the Faculty of Management UW
    University of Warsaw, Faculty of Management
  4. 02/2014 – 09/2020 Head of Department of Financial Management in Organisation
    University of Warsaw, Faculty of Management
  5. 10/2013 – now Associate Professor
    Chair of Economics, Kozminiski University
  6. 07/2013 – now Habilitated doctor of economic sciences, specialty: finance
    Kraków University of Economics
  7. 09/2007 – 07/2013Doctor of Economic Sciences
    Economics, Department of Enterprise (now: Institute of Enterprise)
    Warsaw School of Economics
  8. 09/2006 – 07/2007 Post-Graduate Studies
    Post-Graduate Studies in Human Resources Management 12th edition
    Warsaw School of Economics
  9. 09/1995 – 07/1999 Master of Arts
    Organisation and Management
    Independent University of Business and Public Administration in Warsaw (PWSBiA)
Profesor Marta Postuła

Liczba publikacji

Publications

Science activity

Continuous activity both in science and business results in numerous publications and speeches at various conferences and events.

ARTICLES

Prepared articles concerning finance, especially in the topic of public finance.

BOOKS

Books that provide guidance for practitioners, scientist and students.

CONFERENCES

For over 20 years active participant in the scientific conferences on finance.

Find out more

Books

Articles and book chapters

Climate policy development and implementation from the Sustainable Development Goals perspective. Evidence from the European Union countries

Governments all over the world are investigating how to mitigate environmental risk and how to address climate policies to achieve sustainable development goals (SDGs). This study focuses on interactions between climate policy development and different SDGs. The study analyses panel data for the EU countries. Greenhouse gas emissions were used as a dependent variable. The study tests the non-linear effects, which allow Environmental Kuznets curve phenomena to be identified and extends this line of research by checking the non-linearity and time-lagging of all explanatory variables. The research results show that it is possible to achieve climate policy goals not only directly, but also indirectly by facilitating the implementation of other SDG goals like inter alia SDG9 (innovation and infrastructure), SDG11 (sustainable cities and communities) and SDG17 (environmental taxation). The impact of particular policies is also dependent on geographic-specific effects, analysed with the use of factorial analysis

Climate policy development and implementation from the Sustainable Development Goals perspective. Evidence from the European Union countries - ScienceDirect
Czytaj/Read>>

The Impact of Expenditure on Research and Development on Selected Energy Factors in the European Union

Due to the fact that the European Union is striving to achieve its sustainable development goals, in particular goal No. 7, which is to provide users with low-emission, and cheap access to, energy, this article’s aim is to verify whether there is a relationship between R&D expenditure and key energy variables in the EU countries in 2010–2020.

Data on R&D expenditures incurred by the EU Member States in the period 2010–2020 were used for the research and were tested using the Autoregressive Distributed Lags Model (ARDL). The study identified a strong positive relationship between total R&D expenditure and the increase in energy consumption from renewable energy sources, and a smaller impact of total R&D expenditure as well as enterprise R&D expenditure on the increase in fossil energy consumption. Also noted was a weak relationship between R&D expenditure and electricity and gas prices for both household and non-household customers.

The obtained results prove that in the context of the level of implementation of SDG No. 7 in the EU countries, R&D expenditure results in greater access to low-emission energy from renewable sources, but the achievement of the aforementioned sustainable development goal in other aspects (reduction in energy consumption from fossil fuels and ensuring lower price energy) is not possible with the current level of R&D expenditure.

Chmielewski W, Postuła M, Dubel P. The Impact of Expenditure on Research and Development on Selected Energy Factors in the European Union. Energies. 2023; 16(8):3554.
Czytaj/Read>>

Banks Ownership and Development Indicators Prior to the COVID-19 Pandemic. A Comparative Study.

The role of banks in the economy has attracted scientific interest for many centuries now. Generally speaking, the relationship between financial development and economic growth has been widely discussed. Many studies investigated the links between the development of the financial sector and a given country’s social and economic growth using econometric methods such as cross-section, time series, panel data, company-level, industry-level and country level. The banking sector is an integral part of the economy and plays a key role in its development.

Flejterski, S., & Postuła, M. (2022). Banks Ownership and Development Indicators Prior to the COVID-19 Pandemic. A Comparative Study. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia, Vol. 56, No. 4.
Czytaj/Read>>

Sub-sovereign Fiscal Rules in Poland in Comparison with Measures Adopted in the US, China, and Selected EU Countries

Measures to increase debt sustainability and related creditworthiness play an important role in sovereign fiscal policy. The establishing of fiscal rules delimits fiscal policy through specific limits for particular budget aggregates. Fiscal rules in Poland were analyzed against measures applied in European Union countries, with emphasis on changes due to COVID-19. Also differences in fiscal rules at the regional and local level in the United States, China, and Poland are described. Conclusions from the research lead to the identification of a relationship between the restrictiveness of the rules and possibilities to maintain budget balance and prevent excessive indebtedness. Important conclusions may be also drawn from different reactions for crisis in the fiscal rules area – from relaxing the rules to wide use of special fund or financial vehicles – which were crucial states reply to fiscal burdens.

Sub-sovereign Fiscal Rules in Poland in Comparison with Measures Adopted in the US, China, and Selected EU Countries, Czekaj M, Postula M., Lexlocalise 21/(1) 2023
Czytaj/Read>>

Public aid as an efficient tool for developing the rail sector in EU member states: pomoc publiczna

Rail transport is paramount for the functioning of a sustainable and efficient transport system. EU policy identifying significant role of rail translates into a strong financial support allocated to the transport sector both in the form of services funding and of infrastructure investments. In the study conducted, the impact of public support for rail transport was analyzed in reference to several indicators describing the condition of that sector. The analysis covered an assessment of the impact of public support granted based on PSO – Public Service Obligation, and of the support for infrastructure investments. The results reveal a great variability of the outcome across countries. Countries which provide stronger support for infrastructure investments are characterized, as a rule, by better performance. In the Authors’ opinion, strengthening the support for infrastructure investments at the expense of support granted as part of PSO should be the path for rail funding policy redefinition.

Public aid as an efficient tool for developing the rail sector in EU member states: pomoc publiczna, Postula M., Jarecki S., Jaworski K., Torun International Studies [online]. 30 june 2022, t. 1, nr 15.
Czytaj/Read>>

Managing the increase in the EU public debt risk amid the corona crisis

The purpose of this article is to examine the capacity for managing the public finance risk in European Union countries posed by the COVID-19 pandemic. Research has been conducted for the years between 1999 and 2020, broken down into respective periods. It is hypothesised that the management of the EU public finance risk amid the corona crisis will be determined differently for euro area countries and other EU member states, and depend on a strong protectionist policy manifesting itself in the introduction of non-standard values of subsidies and social transfers at the expense of higher public debt. The results obtained indicate the growing role of the state in driving the social and economic development in all EU countries.

Managing the increase in the EU public debt risk amid the corona crisis [in:] European Journal of International Management, Raczkowski K., Postula M.
Czytaj/Read>>

[hidden] Skuteczność narodowych instrumentów fiskalnych w realizacji publicznych zadań globalnych

Patrząc z perspektywy historycznej, można zauważyć, że kiedy tylko pojawił się boom ekonomiczny, wtedy natychmiast podmioty gospodarcze (instytucje finansowe, przedsiębiorstwa) próbowały zmniejszyć regulacyjną i kontrolującą rolę państwa, ale gdy wykryto symptomy kryzysu, wówczas żądały od państwa działań wspierających przeciwdziałanie jego skutkom i stymulujących wzrost gospodarczy, wywierania wpływu i wspomagania gospodarki. Ważne jednak jest, aby państwo było w swoich działaniach skuteczne. Problematyka badawcza zaprezentowana w rozdziale skupia się na analizie realności wpływu wydatków publicznych i dochodu publicznego związanych z ochroną środowiska, będących odzwierciedleniem prowadzonej polityki społeczno-gospodarczej wpływającej na wskaźniki skali zanieczyszczeń środowiska naturalnego. W rozdziale wskazano, które instrumenty są bardziej skuteczne – podatki czy wydatki dokonywane w celu ochrony środowiska naturalnego, będącego dobrem wspólnym o charakterze globalnym. Autorka uważa i udowadnia to w rozdziale, że działania podejmowane w ramach koncepcji sustainability finance mogłoby przyczynić się zarówno do zmiany orientacji prowadzonych działań w obrębie finansów, jak i wzmocnienia działań generujących długofalowy pozytywny wpływ na realizację publicznych dóbr wspólnych.

Skuteczność narodowych instrumentów fiskalnych w realizacji publicznych zadań globalnych, Postuła M. [w:] "Ekonomiści dla rozwoju", pt. Sfera realna i regulacyjna gospodarki, red. nauk. Owsiak S., Wilkin J., Zaleska M., 2021, SGH

[hidden] Planowanie w układzie zadaniowym. Polskie doświadczenia – szanse czy zagrożenia

Rosnąca w ostatnich dziesięcioleciach rola państwa, spowodowana kryzysem w latach 2007−2008 oraz pandemią COVID-19, wymaga wypracowania skutecznych metod zaangażowania służących rozwojowi społeczno-gospodarczemu. Istotną rolę w tym procesie odgrywają właściwie dobrane instrumenty zarządzania publicznego, za pośrednictwem których następuje realizacja poszczególnych funkcji państwa. W artykule starano się przedstawić zagadnienia dotyczące rosnącej skali jego oddziaływania na procesy gospodarcze oraz odnieść się do kwestii związanych z budżetem zadaniowym. Praktyczne wskazówki dotyczące usprawniania tego narzędzia nie mogą jednak przesłaniać głównego wniosku, zgodnie z którym nie należy poprzestawać w dążeniach do podniesienia efektywności wykorzystania zasobów publicznych. Podejmowane działania trzeba jednak dostosowywać do realiów danego kraju, ponieważ nie ma nic bardziej błędnego niż wykorzystywanie wzorców, które sprawdzają się na świecie, ale w żaden sposób nie dadzą się inkorporować do polskiego systemu społecznego, jak również tradycji, nawyków i kultury.

Planowanie w układzie zadaniowy. Polskie doświadczenia – szanse czy zagrożenia, Postuła M., „Kontrola Państwowa” 5/2021, NIK. Czytaj >>

[hidden] Znaczenie transformacji energetycznej w rozwoju przedsiębiorstw B. Glina, M. Postuła, K. Radecka-Moroz [w] Transformacja energetyczna i klimatyczna – wybrane dylematy i rekomendacje.

Transformacja energetyczna jest jednym z najbardziej aktualnych globalnych wyzwań, z jakimi mierzą się przedsiębiorcy, i wpisuje się w o wiele szerszy proces adaptowania strategii rozwoju firm do zmian klimatycznych. Umiejętnie poprowadzona, stwarza liczne możliwości przedefiniwania źródeł i sposobów korzystania z energii w przedsiębiorstwie, prowadząc w dłuższej perspektywie do ograniczenia kosztów oraz wypracowania wkładu do globalnych celów związanych z ochroną klimatu. Jednym z elementów niezbędnych dla skutecznego przystosowania się do zmieniających się warunków klimatycznych (climate-proofing) jest włączenie tzw. ryzyka ESG (environment, social, governance) w proces zarządzania w przedsiębiorstwie, a także w sposób pozyskania środków finansowych przeznaczonych na ich realizację.

W artykule omówione zostały dobre praktyki i rekomendowane sposoby przeprowadzenia takiego procesu w zakresie transformacji energetycznej w firmie, w oparciu o Przewodnik opracowany przez World Business Council on Sustainable Development oraz możliwości zastosowania nowych instrumentów finansowania projektów pozwalających na dokonanie się zmian klimatycznych, w szczególności zielonych obligacji. Autorki przywołują również wybrane rozwiązania w zakresie raportowania niefinansowego w tym obszarze, które mogą okazać się przydatne w dalszym procesie wyznaczania celów transformacji energetycznej oraz być wykorzystane do budowania nowej narracji z partnerami zewnętrznymi, coraz częściej zainteresowanymi podejściem danej firmy do zagadnień związanych ze zmianami klimatycznymi.

Znaczenie transformacji energetycznej w rozwoju przedsiębiorstw Glina B., Postuła M., Radecka-Moroz K. [w:] Transformacja energetyczna i klimatyczna – wybrane dylematy i rekomendacje. Nowak A. , Kurtyka M., Tchorek G., 2021, Wydawnictwo UW.

See all

knowledge

Profesor Marta Postuła
Profes
profesor Marta Postuła na konferencji ICGFM w Waszyngtonie

Participation in conferences

Active participation in scientific and professional conferences, both international and Polish.

Periodic Conferences:

  • ICGFM “Annual International Training Conference” >>
  • International Scientific Conference „Entrepreneurship in the XXI century. Images and perspectives” >>
  • “Economic Security of Trade” (“Bezpieczeństwo Ekonomiczne Obrotu Gospodarczego”) >>
  • “FINANCE – PROBLEMS – DECISIONS” (“FINANSE – PROBLEMY – DECYZJE”) >>
  • 14th International Conference, Bilbao “Developments in economic theory and policy” >>
  • “Finance towards the challenges of the pro-effective sphere of the real economy, capital markets and public sector in Poland” (FUROG “Finanse wobec wyzwań pro-efektywnościowych sfery realnej gospodarki, rynków kapitałowych i sektora publicznego w Polsce”) >>
  • “Multiannual Planning – Efficiency of Public Expenditure – Benchmarking” (“Planowanie Wieloletnie – Efektywność Wydatków Publicznych – Benchmarking”) >>
  • “Municipal Finance Conference” (“Konferencja Finansów Komunalnych – Finansowanie zadań przez jednostki samorządu terytorialnego”) >>

As a speaker, moderator, organizer or participant, I participated in more than 70 events, including:

International Conferences

„Improving Public Investment Management for Large Scale Government Projects: Focusing on the Feasibility Studies”

OECD – Senior Budget Officials

„Performance. Results. Outcomes. Understanding impact in managing public finance”

„Program Budget in Georgia: Sides participating in the process and their role”

World Bank – Issues related to PB (Bank Światowy – Zagadnienia związane z BZ)

“Performance budgeting – Perspectives for Poland” („Budżet zadaniowy – Perspektywy dla Polski”)

“Performance budgeting in units carrying out agricultural and environmental tasks” („Budżet zadaniowy w jednostkach realizujących zadania z zakresu rolnictwa i środowiska”)

“Performance budgeting as a modern tool for managing the state finances to maximize economic growth” („Budżet zadaniowy jako nowoczesne narzędzie zarządzania finansami państwa w celu maksymalizacji wzrostu gospodarczego”)

EPC (EC) – Working Group on Public Finance Quality (EPC (KE) – Grupa Robocza ds. Jakości Finansów Publicznych)

Association of Public Finance Foundation “Good governance of public finances in the world” (FONDAFIP – Stowarzyszenie Fundacji Finansów Publicznych „Dobre zarządzanie finansami publicznymi w świecie”)

Domestic Conferences

Ist edition of Public Finance Forum, nationwide conference of finance and accounting departments of public finance sector ” (I edycji Forum Finansów Publicznych, ogólnopolskiej konferencji służb finansowo-księgowych jednostek sektora finansów publicznych”)

2nd Public Finance Forum “Special Rules for Budget Accounting after Changes” (II Forum Finansów Publicznych „Szczególne zasady rachunkowości budżetowej po zmianach”)

“Performance budgeting in Poland” („Budżetowanie zadaniowe w Polsce”)

“Performance budgeting in Poland – design and implementation dilemmas” („Budżetowanie zadaniowe w Polsce – dylematy projektowania i wdrażania”)

“Improving and developing performance budgeting as a tool for multi-annual planning and public finance management” („Doskonalenie i rozwój systemu budżetu zadaniowego jako narzędzia wieloletniego planowania i zarządzania finansami publicznymi”)

“European Commune, European City” („Europejska Gmina, Europejskie Miasto”)

“New Public Finance Management in a Crisis” („Nowe zarządzanie finansami publicznymi w warunkach kryzysu”)

“Modern instruments in public finance management in Poland” („Nowoczesne instrumenty w zarządzaniu finansami publicznymi w Polsce”)

“State in micro and macroscale. The metropolis governs the world. ” („Państwo w mikro – i makroskali. Metropolie rządzą światem.”)

University of Szczecin – lecture on reform PB (Uniwersytet Szczeciński – wykład nt. reformy BZ)

Contact

Contact
By completing this form you agree to the processing of your personal data pursuant to the Personal Data Protection Act, solely for the purpose of responding to your inquiries. Data is voluntary, but necessary to process the query. I have been informed that I have the right to access my data, the possibility of correcting them and requesting the cessation of their processing.
lista publikacji Marta Postuła

Publications

1) Project finance i corporate finance jako metody realizacji projektów inwestycyjnych rozdział [w:] Projekty inwestycyjne. Finansowanie, budżetowanie i ocena efektywności; Postuła M., Cieślik R. (red. nauk.) Difin, Warszawa 2016

2) Finanse firma w decyzjach menadżerskich; Postuła M. (red. nauk.), Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016

3) Instrumenty zarządzania finansami publicznymi, Postuła M., Wydawnictwo Wydziału Zarządzania UW, Warszawa 2015

4) Racjonalizacja wydatków publicznych a podstawowe funkcje państwa, Postula M., Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2012

5) Zarządzanie finansami publicznymi w Polsce w warunkach transformacji integracji gospodarczej, Postula M., Wydawnictwo WSPiZ, Warszawa 2007

6) Efektywne zarządzanie finansami, sektora publicznego jako czynnik długotrwałego wzrostu gospodarczego, Postula M., [w:] G. W. Kołodko (red.), Strategia szybkiego wzrostu gospodarczego w Polsce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2004.

7) Członkostwo w UE a system finansów publicznych w Polsce, s. 37–61, rozdział [w:] Finanse publiczne a wzrost gospodarczy, Postuła M., Tomkiewicz J. (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2005

8) Effective Public Finance management as a Factor of Long-term Growth, s. 99–115, rozdział [w:] Polish Miracle. Lessons for the Emerging Markets, Postuła M., Kołodko G. (ed.), Ashgate Publishing Ltd., London 2005

9) Polubić banki; Raczko A.; przy współpr. Postuła M., Zubrzycka W.; Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Warszawa 2005

10) System finansów publicznych a absorpcja środków z budżetu UE, artykuł; Postuła M. [w:] „Master of Business Administration”, nr 1 (84), styczeń–luty 2007

11) W tyglu naszych finansów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2007. Książka wydana na podstawie przygotowanej rozprawy doktorskiej

12) Public Finances Effective Management as a Factor of Long-term Economic Growth – Polish Experience, Postuła M.; s. 33–49, rozdział [w:] Improving Public Investment Management for Large-Scale Government Projects: Focusing on the Feasibility Studies, KDI, Seul, Korea 2007.

13) Nowe propozycje w zakresie finansów publicznych, a system kontroli jakości finansów publicznych, Postuła M.; artykuł [w:] „Kontrola zarządcza w sektorze publicznym”, Wydawnictwo Beck, grudzień 2007.

14) Standardy kontroli finansowej w jednostkach, Postuła M.; artykuł [w:] „Teczka kontroli zarządczej w jednostkach sektora publicznego. Wzory dokumentów z wyjaśnieniami”, Wydawnictwo Beck, Warszawa grudzień 2007.

15) Procedury wykorzystania środków unijnych, Postuła M.; artykuł [w:] „Teczka kontroli zarządczej w jednostkach sektora publicznego. Wzory dokumentów z wyjaśnieniami”, Wydawnictwo Beck, Warszawa luty 2008.

16) Budżet zadaniowy w administracji publicznej, Ministerstwo Finansów, EIPA, Warszawa 2008, Postuła M., (współredaktor naukowy Perczyński P.), Książka została ponownie opublikowana, jako wydanie II w maju 2010 r.

17) Rola ewaluacji w budżetowaniu zadaniowym, Postuła M., s. 41–61, rozdział [w:] Ewaluacja wobec wyzwań stojących przed sektorem finansów publicznych, Haber A., Szałaj M. (red.), Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2009.

18) Zasadnicze działania w obszarze nowego zarządzania finansami publicznymi w Polsce, Postuła M., s. 112–125, rozdział [w:] „Finanse 2009 – Teoria i praktyka. Finanse publiczne I”, Lubińska T., Szewczuk A. (red.), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009.

19) Możliwości zastosowania instytucji kontrolnych w funkcjonowaniu budżetu zadaniowego, Postuła M., artykuł [w:] „Teczka kontroli zarządczej w jednostkach sektora publicznego. Wzory dokumentów z wyjaśnieniami”, Wydawnictwo Beck, Warszawa 2009.

20) Wdrażanie budżetu zadaniowego, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2009, Postuła M., (współredaktor naukowy Perczyński P.)

21) Likwidacja jednostek, Postuła M., artykuł [w:] „Finanse publiczne”, nr 11 (36), Wrocław, listopad 2009.

22) Planowanie wieloletnie w jednostkach sektora finansów publicznych, Postuła M., artykuł [w:] „Samorząd terytorialny w zintegrowanej Europie, Ekonomiczne problemy usług” nr 29, Zeszyty Naukowe nr 526, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009.

23) Budżet zadaniowy – nowe możliwości dla polskich finansów publicznych, Postuła M., artykuł [w:] „INFOS Zagadnienia społeczno-gospodarcze”, nr 14 (84), Biuro Analiz Sejmowych, Kancelaria Sejmu Warszawa 2010 (współautor Perczyński P.)

24) Performance budget in Poland, Postuła M., Perczyński P. (ed.), Ministry of Finance, Warsaw 2010.

25) Doskonalenie i rozwój budżetu zadaniowego w Polsce jako narzędzia efektywnego zarządzania finansami publicznymi, s. 199–216, rozdział [w:] Nowe zarządzanie finansami publicznymi w warunkach kryzysu, cz. II, Postuła M., Owsiak S. (red.), Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.

26) Nowoczesne instrumenty w zarządzaniu finansami publicznymi w Polsce, s. 107–117, rozdział [w:] Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny, Postuła M., Alińska A. (red.), Pietrzak B. (red.), wydanie I, Oficyna Wydawnicza SGH, CeDeWu.pl, Warszawa 2011.

27) Budżet zadaniowy w Polsce – doświadczenia, s. 83–108, rozdział [w:] Instrumenty nowego zarządzania finansami publicznymi w wybranych krajach Unii Europejskiej, Postuła M., Ruśkowski E. (red.), Temida2, Białystok 2011.

28) Reguły fiskalne na świecie i w Polsce, Postuła M.; artykuł [w:] „Master of Business Administration”, nr 5/2011, wrzesień–październik 2011.

29) Polityka fiskalna w krajach Unii Europejskiej, Postuła M.; artykuł [w:] „Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego”, nr 10, Warszawa 2011.

30) Amelioration et developpement du budget par objectifs en Pologne, Postuła M.; artykuł [w:] „Revue Francaise de Finance publiques”, N 114, France 2011.

31) Budżet zadaniowy w Polsce, Postuła M.; artykuł [w:] Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach nr 89, Seria „Administracja i Zarządzanie” (16) 2011 (współautor Podstawka M.)

32) Agencja Nieruchomości Rolnych planowanie finansowe dziś i wyzwania na przyszłość, Postuła M.; artykuł [w:] Zeszytach Naukowych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. „Polityki Europejskie, Finanse i Marketing”, nr 6 (55), Warszawa 2011.

33) Przesłanki wykorzystania Wieloletniego Planu Finansowego Państwa w kreowaniu i realizacji polityki rozwoju regionalnego w Polsce, s. 155–170, Postuła M.; rozdział [w:] Budżet zadaniowy jako nowoczesne narzędzie zarządzania gospodarką narodową, Siedlecka A. (red.), Wydawnictwo Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, Biała Podlaska 2011.

34) Narzędzia usprawnienia procesów budżetowych w krajach OECD, Postuła M.; artykuł [w:] Kwartalniku Kolegium Ekonomiczno-Społecznego „Studia i Prace” nr 4 (8)/2011/2012, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2011.

35) System podatkowy – rozwiązania Unii Europejskiej i Polski w okresie po kryzysie, Postuła M.; artykuł [w:] „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie”, nr 94, Warszawa 2011.

36) Planowanie wieloletnie w jednostkach samorządu terytorialnego, Postuła M.; artykuł [w:] „Finanse publiczne”, nr 01/03, Taxpress, Warszawa 2012.

37) Europejska optymalizacja rozwoju gospodarczego. Szanse i wyzwania, s. 165–180, Postuła M.; rozdział [w:] Zarządzanie ekonomiczne. Wyzwania dla zarządzania państwem, Raczkowski K. (red.), Wolters Kluwer Polska Spółka, Warszawa 2012.

38) Efektywne zrządzanie środkami publicznymi przeznaczonymi na realizacje funkcji państwa, Postuła M.; artykuł [w:] „Ekonomia Menedżerska” nr 1/2012, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Kraków 2012.

39) Possibilities for optimal fiscal policy-making in the European Union, artykuł [w:] „Research in World Economy”, Vol. 3, No. 2, Sciedu Press, Canada 2012.

40) Skutki finansowe projektów ustaw przyjętych przez Radę Ministrów, Postuła M.; artykuł [w:] „Kontrola Państwowa” nr 1/2012, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2012.

41) Ustalenia projektu Strategii Rozwoju Kraju 2020 a wieloletnie planowanie finansowe, Postuła M.; artykuł [w:] Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Seria „Administracja i Zarządzanie”, Siedlce 2012.

42) Budżet zadaniowy metodą racjonalizacji wydatków wydanie I, Oficyna Wydawnicza SGH, CeDeWu.pl, Warszawa 2012. Postuła M., (współredaktor naukowy dr Woźniak B.), 50%/50%. W publikacji tej jestem autorem również rozdziału Aktualne doświadczenia Austrii we wprowadzaniu budżetu zadaniowego.

43) Rachunkowość podstawą sprawozdawczości w układzie zadaniowym – najnowsze rozwiązania, Postuła M.; artykuł [w:] Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego, 2012.

44) Euro 2012 wyzwaniem organizacyjnym dla Polski, Postuła M.; artykuł [w:] Zeszytach Naukowych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. „Polityki Europejskie, Finanse i Marketing”, nr 7(56), Warszawa 2012.

45) Dylemat długu publicznego w polityce fiskalnej na początku XXI wieku, Postuła M.; artykuł [w:] Zeszytach Naukowych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. „Polityki Europejskie, Finanse i Marketing”, Warszawa 2012.

46) Kultura elementem budowania kapitału ludzkiego wykorzystywanego przez przedsiębiorstwa, Postuła M.; artykuł [w:] „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 3/2012, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2012.

47) Rola państwa w gospodarce a prowadzona polityka podatkowa, Postuła M.; artykuł [w:] „Monitor prawa celnego i podatkowego”, nr 7 (204) 2012, Warszawa 2012.

48) Kontrola zarządcza w systemie kontroli finansów publicznych, Postuła M.; rozdział [w:] Kontrola zarządcza w sektorze publicznym, Winiarska K. (red.), Wolters Kluwer Polska Sp. z o. o., Warszawa 2012 (współautor Winiarska K.).

49) Wyznaczanie celów i mierników z ich wykonania elementem kontroli zarządczej, Postuła M.; rozdział [w:] Kontrola zarządcza w sektorze publicznym, Winiarska K. (red.), Wolters Kluwer Polska Sp. z o. o., Warszawa 2012.

50) Projekt zmiany rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej, Postuła M.; artykuł [w:] „Finanse publiczne”, nr 08/10, Taxpress, Warszawa 2012.

51) Wpływ pokusy nadużycia na nieskuteczność Paktu Stabilności i Wzrostu, Postuła M.; rozdział (współautor Krzyślak J.) [w:] Perspektywy integracji ekonomicznej i walutowej w gospodarce światowej. Dokąd zmierza strefa euro?, prof. dr hab. Opolski K., mgr Górski J. (red.), Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.

52) Metody przeciwdziałania kryzysowi finansów publicznych na poziomie Unii Europejskiej i w Polsce (w szczególności w odniesieniu do sektora samorządowego), Postuła M.; rozdział [w:] „Annales. Sectio H. Oeconomia”, Szołno-Koguc J. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2012.

53) Nowe regulacje w polityce fiskalnej na poziomie UE a polskie prawodawstwo, Postuła M.; artykuł [w:] Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, nr 9/2012, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.

54) Zmiany w zarządzaniu finansami publicznymi w okresie zawirowań na rynkach finansowych, Postuła M.; rozdział [w:] Stabilność systemu finansowego – instytucje, instrumenty, uwarunkowania, Alińska A., Pietrzak B. (red.), Warszawa, Wydawnictwo CeDeWu 2012.

55) Budżet zadaniowy w Polsce – osiągnięcia i wyzwania, Postuła M.; rozdział [w:] Budżet zadaniowy, Marchewka-Bartkowiaki K., Springer Z. (red.), Biuro Analiz Sejmowych, Warszawa 2013.

56) Medium-term planning as a tool to boost budgetary frameworks in the EU state members, Postuła M.; artykuł [w:] Roczność i wieloletniość w finansach publicznych krajów Europy Środkowej i Wschodniej, Białystok 2013.

57) Ocena sprawności działania państwa w odniesieniu do skali wydatków artykuł [w:] „Master of Business Administration”, nr 2(121)/2013, Warszawa 2013.

58) Rachunkowość jako podstawa sprawozdawczości w układzie zadaniowym – najnowsze rozwiązania, Postuła M.; rozdział [w:] Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 757; Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia Nr 58. „Rachunkowość w zarządzaniu jednostkami gospodarczymi”, Gos W. (red.), Szczecin 2013.

59) Problem rozliczalności w zarządzaniu wydatkami publicznymi, Postuła M.; rozdział [w:] Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 766; „Finanse, rynki finansowe, ubezpieczenia Nr 62. „Czas na pieniądz. Zarządzanie finansami. Finanse publiczne, instrumenty rynku finansowego”, Zarzecki D. (red.), Szczecin 2013.

60) Evaluation of the effectiveness and efficiency of the Customs Service, using the methods of management by objectives, Postuła M.; artykuł [w:] „Monitor prawa celnego i podatkowego”, nr 5 (214) 2013, Warszawa 2013.

61) External and Internal Circumstances for the Use of Numerical Fiscal Rules in Poland, Postuła M.; artykuł [w:] International Journal of Advances in Management and Economics, 2013.

62) Nowe rozwiązania unijne w zakresie procedury nadmiernego deficytu nakładanej na kraje członkowskie, Postuła M., (współautor Krzyślak J.) [w:] Perspektywy integracji gospodarczej w Unii Europejskiej w czasach kryzysu, Opolski K., Górski J. (red.), Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.

63) The effect of public transfers on an economic system, Postuła M.; rozdział [w:] The economic security of business transactions. Managemenet in business., Raczkowski K., Schneider F. (red.), Charridge Books Oxford, Oxford 2013.

64) Korekta fiskalna narzędziem utrzymania finansów publicznych w równowadze, Postuła M.; artykuł [w:] Rola podmiotów sektora publicznego, gospodarstw domowych i przedsiębiorstw w kreowaniu i wspieraniu zrównoważonego rozwoju, Adamek J., Orzeszko T. (red.), Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 2013, nr 297, Wrocław 2013.

65) Konsolidacja fiskalna w trakcie prac nad corocznym budżetem państwa, Postuła M.; artykuł [w:] „Oeconomia copernicana nr 4”, Toruń 2013.

66) Aspekty zarządzania ryzykiem finansowym w sektorze publicznym w odniesieniu do tego procesu w przedsiębiorstwie; Postuła M.; rozdział [w:] Finansowe uwarunkowania rozwoju organizacji gospodarczych. Ryzyko w rachunkowości i zarządzaniu finansami, Turyna J., Rak J. (red.), Uniwersytet Warszawki Wydział Zarządzania, Warszawa 2013.

67) Модернізація системи публічних фінансів та запровадження нової моделі управління Молдован О. О., Постула М.; Стратегічні пріоритети 2014 випуск 2 (31).

68) Multiannual budgetary framework – polish experiences, Postuła M.; artykuł [w:] Białostockie Studia Prawnicze, Zeszyt 16, Białystok 2014.

69) Wybrane aspekty badania efektywności jako kryterium w zarządzaniu publicznym w UE; Postuła M.; rozdział [w:] Zarządzanie finansami publicznymi, Franek S., Będziaszek M. (red. nauk.), Difin, Warszawa 2014.

70) Lista jednostek sektora finansów publicznych jako element poprawy jakości statystyki sektora finansów publicznych; Postuła M., (współautor Krzyślak J.) [w:] Perspektywy i wyzwania integracji europejskiej, Opolski K., Górski J. (red.), Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014.

71) Specific factors determining opitmal accomplishment of spending reviews; Postuła M.; artykuł [w:] Journal of Economics and Management, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice 2014.

72) Multiannual budgetary framework – polish experiences. Postuła M.; BIAŁOSTOCKIE STUDIA PRAWNICZE, 16, 83–92, Białystok 2014

73) Wstęp do finansów przedsiębiorstw, rozdział [w:] Finanse organizacji gospodarczych – bez tajemnic, Postuła M., Wymysłowski S.; Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014

74) Dylematy polityki fiskalnej w latach 1995–2012 (na przykładzie transformujących się krajów Europy Środkowej), Postuła M.; artykuł [w:] Zeszytach Naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2014.

75) Impact of the Council Directive on Requirements for Budgetary Frameworks of the Member States on the Polish Public Finance System Postuła M.; artykuł [w:] „Management and Business Administration. Central Europe", nr 1(23)/2015, Warszawa 2015.

76) Zmiany w organizacji oraz zasadach gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych a procesy konsolidacji fiskalnej; Postuła M.; rozdział [w:] Celowość i oszczędność wydatków publicznych; Kuzińska H. (red. nauk.), Poltext 2015.

77) Finansowe uwarunkowania rozwoju organizacji gospodarczych: zarządzanie finansami a efektywność ekonomiczna; Postuła M, Turyna J.J. (red. nauk.); Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa 2015

78) Istota oceny efektywności alokacji zasobów w administracji publicznej; Postuła M.; rozdział [w:] Finansowe uwarunkowania rozwoju organizacji gospodarczych: zarządzanie finansami a efektywność ekonomiczna; Turyna J.J. (red. nauk.); Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa 2015.

79) Wybrane instrumenty poprawy jakości finansów publicznych; Postuła M.; rozdział [w:] Determinanty rozwoju Polski: finanse publiczne; Owsiak S. (red. nauk.), PTE,, Warszawa 2015.

80) Projekty inwestycyjne. Finansowanie, budżetowanie i ocena efektywności; Postuła M., Cieślik R. (red. nauk.), Difin, Warszawa 2016.

81) Project finance i corporate finance jako metody realizacji projektów inwestycyjnych rozdział [w:] Projekty inwestycyjne. Finansowanie, budżetowanie i ocena efektywności; Postuła M., Cieślik R. (red. nauk.) Difin, Warszawa 2016.

82) Modelowanie finansowe projektów inwestycyjnych; Postuła M, Cieślik R. [w:] Projekty inwestycyjne. Finansowanie, budżetowanie i ocena efektywności; Postuła M., Cieślik R. (red. nauk.) Difin, Warszawa 2016.

83) Wstęp do finansów przedsiębiorstw; rozdział [w:] Finanse firma w decyzjach menadżerskich; Postuła M. (red. nauk.), Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.

84) Change in management system in the public sector illustrated with the example of the railway infrastructure in Poland.; Postuła M.; Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (273), 219–241, Katowice 2016

85) Efektywne zarządzanie finansami w mikro- i makroskali : od redaktora naukowego. Postuła M.; Problemy Zarządzania, 14(4, t. 1), 5–7, Warszawa, 2016.

86) The Innovative Tax Return System in Poland to Benefit Both the Taxpayers and Economy.; Postuła M., Runiewicz-Wardyn M. (Ed.), Innovations and Emerging Technologies for the Prosperity and Quality of Life. The Case of Poland (pp. 201–220). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

87) Płaca minimalna narzędziem wspierającym rozwój społeczno-gospodarczy czy jego hamulcem?; Postuła M.; 8, XVII, s 13-26, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Łódź 2016

88) Long-Term Programs as Instruments for the Effective Management of Public Finances: Fact or Myth? Postuła M., Kawarska A.; Problemy Zarządzania, 14(4, t. 1), 5–7, Warszawa 2016

89) Risk analysis instrument of public management; rozdział [w:] Risk Management in the Public Administration, Raczkowski K. Postuła M. Palgrave 2017.

90) Kapitał zewnętrzny, szansą i niebezpieczeństwem dla działalności przedsiębiorstw. Problemy Zarządzania, Postuła M., Warszawa, 2017.

91) Finanse publiczne w architekturze współczesnej gospodarki. Teoria a polska praktyka gospodarcza; Postuła M., Difin, Warszawa 2017.

92) Spending reviews – a tool to support efficient management of public funds [in:] Journal of Management and Business Administration, Postuła M.; Volume 26, No. 2, 2017, p. 63-90

93) Success Factors in the Fiscal Consolidation Process, Postuła M.; February 27, 2017, Available at SSRN:

https://ssrn.com/abstract=2963500

http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2963500

94) Challenges of Entrepreneurship, Problemy Zarządzania; Postuła M., Glinka, B.(red. nauk.); Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017

95) Zarządzanie finansami publicznymi - szanse i wyzwania, Problemy Zarządzania; Postuła M., Lubińska, T. (red. nauk.); Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017

96) Planowanie wieloletnie - fakty i mity, Postuła M., Finanse Komunalne, tom 10, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2017

97) Czynniki łagodzące skutki kryzysu gospodarczego, Postuła M., [w:] Globalna i lokalna ekonomia rozwoju - szanse i zagrożenie,Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Raczkowski K., Klepacki J. (red. nauk.) Tom XVIII, Zeszyt 9, Część 1, s. 59-69, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź 2017

98) Kryptowaluty – przyszłość czy zagrożenie dla polskiego systemu finansowego, Raczkowski, K., Postuła M., [w:] Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance, nr 4/2017, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2017 Czytaj/Read>>

99) Wyzwania współczesnej ekonomii, Postuła M., [w:] Annales UMCS Sectio H Oeconomia, Vol 51, No 5, 2017 Czytaj/Read>>

100) Metodyka projektowania programów rządowych finansowanych z krajowych środków publicznych narzędziem niezbędnym do ich skutecznej i efektywnej realizacji, Postuła M., Mielcarz A. [w:] Zarządzanie i Finanse Journal of Management and Finance, nr 4/2017, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 2017 Czytaj/Read>>

101) Wyzwania współczesnej ekonomi, Postuła M., Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia Vol 51, No 5, s. 241-250 (2017) Czytaj/Read>>

102) Finanse i rachunkowość wobec zmian zachodzących w gospodarce XXI wieku, Problemy Zarządzania; Postula M., (red. tematyczna.); Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, vol. 16, nr 1 (72), cz. 1, Warszawa 2018 Czytaj/Read>>

103) Polska gospodarka beneficjentem międzynarodowych transferów finansowych, Problemy Zarządzania, Postuła M., Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, vol. 16, nr 1 (72), cz. 1, s. 13-33, Warszawa 2018 Czytaj/Read>>

104) Determinanty i implikacje poszerzenia strefy euro. Kwestia polska, [w:] Gospodarka Narodowa, Kołodko G.W., Postuła M., nr 2/2018, s. 5-28 Czytaj/Read>>

105) Факторы и последствия расширения еврозоны, [in:] Voprosy Ekonomiki, Kołodko G.W., Postuła M., 2018, No. 7, pp. 1—20.

106) Determinants and Implications of the Eurozone Enlargement, [in:] Chinese Journal of European Studies, Kołodko G.W., Postuła M., 2018, Vol.36 No.3 pp. 1—23.

107) Local Government Public Debt Rules in the Visegrad Group Countries as Tools for the Optimization of Socio-Economic Development, [in:] Lex localis - Journal of Local Self-Government, Postuła M., Klepacki J., Sobolewska J., 2018, Vol 16 No 3 Czytaj/Read>>

108) Ten Years of Performance Budget Implementation in Poland – Successes, Failures, Future; Postuła M.; [in:] Optimization of Organization and Legal Solutions concerning Public Revenues and Expenditures in Public Interest (Conference Proceedings), (ed.) Lotko E., Zawadzka-Pąk U.K., Radvan M., Temida 2, Bialystok-Vilnius 2018, s. 243-261 Czytaj/Read>>

109) The Impact of Standardised fiscal rules index on the Yield on Ten-Year Government Bonds in the Visegrád Group Countries in 2005–2016, Postuła M., Klepacki J., Alińska A., Journal of Management and business administration Central Europe, Warsaw 2018, Kozminski University, Volume 26, No. 3, s. 49-70 Czytaj/Read>>

110) The Impact of the European Public Debt Criterion on the Real Socio-Economic Development, Noga M., Postuła M., Klepacki J., Transformations in Business & Economics, International Journal of Scholarly Papers, Kaunas, Vol. 17, No 3 (45), 2018, Czytaj/Read>>

111) Spending reviews as tools in the public sector, Postuła M., Journal of Management and Financial Sciences, Warsaw, Volume XI, Issue 34, pp. 77–92, Warsaw School of Economics, Collegium of Management and Finance, November 2018 Czytaj/Read>>

112) Skuteczność wybranych narzędzi oddziaływania na politykę fiskalną w krajach Unii Europejskiej, Postuła M., Studia Ekonomiczne - Zeszyty Naukowo, Katowice, 358/18, s.192–201, Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 2018, Czytaj/Read>>

113) Determinants and implications of the eurozone enlargement, Kołodko, G., Postuła M., Acta Oeconomica, Hungarian Academy of Sciences, Volume 68, Issue 4, Akadémiai Kiadó, December 2018, Czytaj/Read>>

114) Impact of performance budgeting on the structure of expenditure: the experiences of Euro area countries, Postuła M., Optimum. Economic Studies, Białystok, No. 3(93), pp. 143–158, Wydział Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku, Grudzień 2018

115) Reguły długu publicznego stabilizatorem finansów publicznych Grupy Wyszehradzkiej, Postuła M., Klepacki J., PN 532 Finanse i rachunkowość na rzecz zrównoważonego rozwoju; red. Dziawgo L., L. Patrzałek L., Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2018

116) Working Paper: The impact of fiscal rules on sustainable development of the Visegrad Group countries, Hölscher J., Postuła M., Alińska A., Klepacki J., BAFES - Bournemouth Accounting, Finance & Economic Series, NO 17 / 2018, Bournemouth University, Czytaj/Read>>

117) Pomiar siły instrumentów fiskalnych oraz ich skuteczność w poprawie stabilności finansów publicznych w krajach Unii Europejskiej, Franek S., Postuła M., Materiały i Studia nr 334, Narodowy Bank Polski, Warszawa 2019, Czytaj/Read>>

118) Polityka społeczno-gospodarcza w UE Finanse na poziomie krajowym, europejskim i globalnym Postuła M., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019, Czytaj/Read>>

119) Globalne finanse publiczne – archaizm, fakt, marzenie, Postuła M., Ekonomia i polityka. Wokół teorii Grzegorza W. Kołodko, red. nauk. Mączyńska E., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019, Czytaj/Read>>

120) CONVERGENCE PROGRAMMES AS AN ECONOMIC POLICY TOOL WITHIN THE EUROPEAN UNION, Postuła M., Tomkiewicz J., Sobolewska J., Acta Sci. Pol. Oeconomia 17 (4) 2018, 123–131, SGGW, Warszawa 2018, Czytaj/Read>>

121) Principles of Creating Government Programmes as a Basis of Their Efficiency – Polish Experiences, Postuła M., ss. 377–392 [w:] Finansowe i organizacyjne aspekty kooperacji nauki i lokalnej przedsiębiorczości - wymiar teoretyczny i praktyczny; (red. naukowa) Wypych M., Gawryś I., Trippner P., PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I ZARZĄDZANIE, Tom XIX, Zeszyt 10, Część I, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, 2018

122) Stress Tests as a Tool to Assess the Risk of Public Expenditure on Debt Servicing Increasing at Local Government Entities, Postuła M., Postuła M., Czekaj M., Klepacki J., LEX LOCALIS - JOURNAL OF LOCAL SELF-GOVERNMENT, Vol. 17, No. 2, pp. 205 - 224, April, Maribor, Slovenia 2019

123) „Program Naprawy Finansów Rzeczypospolitej” jako instrument rozwoju społeczno-gospodarczego, Postuła M., s. 113-140, rozdział [w:] Strategia dla Polski; Kołodko G., Tomkiewicz J. (red. nauk.) PWN, Warszawa 2019. Czytaj/Read>>

124) Consequences of Fiscal Adjustment and Public Finance Management. The Costs of Limiting the Fiscal Imbalance in Eurozone Countries, Postuła M., Tomkiewicz J., Central European Journal of Public Policy, 2019; 13 (1), s. 1-11 Czytaj/Read>>

125) The Impact of Intangible Assets and R&D Expenditure on the Market Capitalization and EBITDA of Selected ICT Sector Enterprises in the European Union, Postuła M., Chmielewski W., International Journal of Economics and Finance, 2019; Vol. 11, No. 8 , s. 117-128 Czytaj/Read>>

126) Problemy Zarządzania - Management Issues: Evolution and Effectiveness of National and European Financial Management – Recommendations for the Future, Franek S., Postuła M., (red. nauk.) Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, 2019; Tom 17, Nr 3(83) Czytaj/Read>>

127) Jakość prognoz fiskalnych impulsem generowana nierównowagi fiskalnej w państwach Unii Europejskiej – skala i metody ograniczania, Franek S., Postuła M., [w:] Problemy Zarządzania - Management Issues: Evolution and Effectiveness of National and European Financial Management – Recommendations for the Future, Franek S., Postuła M., (red. nauk.) Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, 2019; Tom 17, Nr 3(83) s. 17-32 Czytaj/Read>>

128) Korelacja między regułami fiskalnymi a zrównoważonym rozwojem krajów Grupy Wyszehradzkiej, Hölscher J., Postuła M., Alińska A., Klepacki J., [w:] Problemy Zarządzania - Management Issues: Evolution and Effectiveness of National and European Financial Management – Recommendations for the Future, Franek S., Postuła M., (red. nauk.) Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, 2019; Tom 17, Nr 3(83) s. 33 -53 Czytaj/Read>>

129) Fiscal Adjustment and Public Finance Management in the Euro Area, Postuła M., Tomkiewicz J., [w:] Ekonomista, Polska Akademia Nauki, Key Text, 2019/5, s. 590-607 Czytaj/Read>>

130) Audyt wewnętrzny w poprawie efektywności realizacji zadań w polskim sektorze publicznym, Postuła M., Irodenko O., [w:] Strategie interesariuszy na rynku finansowym, Wydawnictwo SGGW, s. 63-76, Warszawa 2019

131) The Impact of Public Finance Management on Sustainable Development and Competitiveness in EU Member States. Postula M., & Raczkowski K. (2020). [in:] Journal of Competitiveness, 12(1), 125–144 Czytaj/Read>>

132) Does Eurozone Membership Strengthen the Significance of Fiscal Instruments? Franek S., Postula M.,(2020). [in:] ANNALS OF ECONOMICS AND FINANCE, 21-1, 131–151 Czytaj/Read>>

133) Internal Audit as a Tool to Improve the Efficiency of Public Service, Postuła M., Irodenko O., Dubel P., [in:] European Research Studies Journal, Volume XXIII, Issue 3, 699-715, 2020, DOI: 10.35808/ersj/1663 Czytaj/Read>>

134) Fiscal policy instruments in environmental protection, Postuła M., Radecka-Morozb K., [in:] Environmental Impact Assessment Review Volume 84, September 2020, 106435 Czytaj/Read>>

135) State Autonomy in Shaping Tax Policies: Facts and Myths Based on the Situation in OECD Countries, Postula M., Tomkiewicz J., Central European Management Journal Volume 28: Issue 1, August 2020 Czytaj/Read>>

136) Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Teoria i praktyka. Redakcja naukowa: Cieślik R., Postuła M.; Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego 2020

137) Wpływ reguł fiskalnych na strukturę wydatków publicznych w krajach Unii Europejskiej; Postuła M., Kawarska A.; Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Vol 54, No 4 (2020), p. 111-124 Czytaj/Read>>

138) Measuring the fiscal governance instruments: a synthetic index for EU countries; Postuła M., Franek S.; [in:] Brazilian Journal of Political Economy, vol.41 no.1, São Paulo Jan./Mar. 2021, Epub Feb 05, 2021 Czytaj/Read>>

139) Transformacja systemowa form organizacyjnych polskiego sektora publicznego w ostatnim trzydziestoleciu – sukcesy i porażki, Postuła M. [w:] „Księga jubileuszowa”, Presscom, Wrocław 2021

140) Financial Market (In) Stability; Financialization of the Economy – a Chance or a Threat?; Postuła M., Rutkowski A. [in:] Problemy zarządzania - Management issues, Volume 18, No. 4(90), 2020 p. 92-96; University of Warsaw 2020 Czytaj/Read>>

141) Wpływ struktury własności instytucji finansowych w krajach UE na rozwój społeczno-gospodarczy; Flejterski S., Postuła M.; [w:] Studia i Materiały, 2/2020 (33): s. 5– 17; Wydział Zarządzania UW Czytaj/Read>>

142) The Impact of Information and Communication Technologies (ICT) on Energy Poverty and Unemployment in Selected European Union Countries.; Postuła M.; Chmielewski W.; Puczyński P.; Cieślik R. Energies 2021, 14, 6110. Czytaj/Read>>

143) Skuteczność narodowych instrumentów fiskalnych w realizacji publicznych zadań globalnych, Postuła M. [w:] "Ekonomiści dla rozwoju", pt. Sfera realna i regulacyjna gospodarki; red. nauk. Owsiak S., Wilkin J., Zaleska M., 2021, SGH.

144) Planowanie w układzie zadaniowym. Polskie doświadczenia – szanse czy zagrożenia, Postuła M., „Kontrola Państwowa” 5/2021, NIK. Czytaj/Read>>

145) Znaczenie transformacji energetycznej w rozwoju przedsiębiorstw Glina B., Postuła M., Radecka-Moroz K. [w:] Transformacja energetyczna i klimatyczna – wybrane dylematy i rekomendacje;  Nowak A., Kurtyka M., Tchorek G., Wydawnictwo UW 2021

146) Public Financial Management in the European Union: Public Finance and Global Crises (1st ed.). Postuła M., 2022. Routledge.

Czytaj/Read>>

147) Managing the increase in the EU public debt risk amid the corona crisis [in:] European Journal of International Management, Raczkowski K., Postuła M.

Czytaj/Read>>

148) Instrumenty zarządzania finansami publicznymi w Unii Europejskiej, Postuła M., Kawarska A.; PWE, Warszawa 2022

Czytaj/Read>>

149) Public aid as an efficient tool for developing the rail sector in EU member states: pomoc publiczna, Postula M., Jarecki S., Jaworski K., Torun International Studies [online]. 30 june 2022, t. 1, nr 15.

Czytaj/Read>>

150) Sub-sovereign Fiscal Rules in Poland in Comparison with Measures Adopted in the US, China, and Selected EU Countries, Czekaj M, Postula M., Lexlocalise 21/(1) 2023

Czytaj/Read>>

151) Flejterski, S., & Postuła, M. (2022). Banks Ownership and Development Indicators Prior to the COVID-19 Pandemic. A Comparative Study. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia, Vol. 56, No. 4.

Czytaj/Read>>

152) Chmielewski W, Postuła M, Dubel P. The Impact of Expenditure on Research and Development on Selected Energy Factors in the European Union. Energies. 2023; 16(8):3554.

Czytaj/Read>>

153) Postula M., Rola relacji deficytu budżetowego do produktu krajowego brutto dla budowania stabilności makroekonomiczne w Raczkowski, K. & Komorowski, Pi. (2023). Stabilność makroekonomiczna

Czytaj/Read>>

154) Postula M., Chmielewska A., Cieślik R., Lipski M., „Projekty inwestycyjne - jak nie wpaść w pułapkę (nie)zrównoważonego rozwoju”, Difin, Warszawa 2023.

155) Zielone finanse w polskich jednostkach samorządu terytorialnego na tle Unii Europejskiej, Postuła M., s. 219-236, rozdział [w:] Finanse samorządowe; Szołno-Koguc J. (red. nauk.) Warszawa 2023

Czytaj/Read>>

156) Climate policy development and implementation from the Sustainable Development Goals perspective. Evidence from the European Union countries, Kluza K., Zioło M. Postula M., Energy Strategy Reviews, Volume 52, 2024,
101321

Czytaj/Read>>

157) Ekologiczny filar zrównoważonego rozwoju w ujęciu nowego pragmatyzmu wyzwaniem dla współczesnej polityki fiskalnej, Postuła M [w] Gospodarka, Polityka, Społeczeństwo (Twarda) O praktycznej teorii Grzegorza W. Kołodko, Noga A. (red), PWN, Warszawa 2024 Gospodarka, Polityka, Społeczeństwo - Praca zbiorowa (Książka) - Księgarnia PWN Czytaj/Read>>

158) Managing health through environmental policies. Analysis for European Union countries, Postula M., Kluza K., Zioło M., Radecka-Moroz K.,  Central European Management Journal 1(2024), 2024  Czytaj/Read>>

×

Spis treści

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Rozdział 1. Współczesne wyzwania polityki gospodarczej na poziomie

krajowym i europejskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

1.1. Uwarunkowania i przyczyny kryzysu w latach 2007–2008 . . . . . . . . . . . . 22

1.2. Spotęgowanie problemów Unii Europejskiej w wyniku kryzysu . . . . . . 29

1.3. Państwo aktywne jako uczestnik gry rynkowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

1.4. Współczesna dyskusja nad paradygmatami ekonomicznymi . . . . . . . . . 36

1.4.1. Nowy nacjonalizm jako odpowiedź na kryzys . . . . . . . . . . . . . . . 36

1.4.2. Nowy pragmatyzm – polski głos w dyskusji o nowym paradygmacie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

1.4.3. Działania prowadzone metodą prób i błędów bez jednoznacznych paradygmatów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

1.5. Unia Europejska przyszłości – integracja czy nacjonalizm . . . . . . . . . . 47

1.5.1. Komisja Europejska – propozycje reform . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

1.5.2. Komu Unia Europejska na pierwszy rzut oka najmniej się opłaca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

1.5.3. Dyskusja krajów członkowskich o przyszłości Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Rozdział 2. Narzędzia koordynacji polityki makroekonomicznej na poziomie europejskim – ocena i rekomendacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

2.1. Integracja gospodarcza a polityka fiskalna krajów

Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

2.1.1. Europejska polityka fiskalna – kryteria z Maastricht i finansowanie zrównoważonego rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

2.1.2. Europejskie rozwiązania legislacyjne dotyczące koordynacji polityki budżetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

2.2. Średniookresowe dokumenty planistyczne jako wiarygodne narzędzia oceny sytuacji fiskalnej krajów UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

2.2.1. Średniookresowe planowanie jako istotny element polityki europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

2.2.2. Analiza wiarygodności prognoz krajów członkowskich przedstawianych Komisji Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

2.3. Skuteczność europejskich rozwiązań dotyczących reguł fiskalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

2.3.1. Kryteria z Maastricht jako ponadnarodowe reguły fiskalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

2.3.2. Analiza skuteczności reguł europejskich w odniesieniu do stabilności fiskalnej i stabilności finansów publicznych . . . . 88

Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

Rozdział 3. Ewolucja roli, skali i kierunków oddziaływania środków europejskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

3.1. Skala i podstawowe uwarunkowania finansowego oddziaływania UE w latach 1995–2017 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

3.2. Analiza struktury finansowego oddziaływania UE – kierunki wydatkowania środków w ramach budżetów 1995–1999 . . . . 111

3.3. Strategia lizbońska jako impuls do poszukiwania sposobów optymalizowania alokacji budżetu unijnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

3.3.1. Geneza strategii lizbońskiej – starania o osiągnięcie przez UE czołowej pozycji konkurencyjnej w globalnej gospodarce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

3.3.2. Przyjęcie strategii lizbońskiej i jej założenia . . . . . . . . . . . . . . . 115

3.3.3. Specyfika alokacji budżetów UE w okresie 2000–2006, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości zapewnienia środków na realizację strategii lizbońskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

3.3.4. Szczegółowa analiza zmian dynamiki wydatków według poszczególnych tytułów w latach 2000–2006 . . . . . . . . 119

3.3.5. Budżety europejskie w latach 2007–2013 – połączenie strategii lizbońskiej ze strategią „Europa 2020” . . . . . . . . . . . . 122

3.3.6. Uznanie konieczności weryfikacji dotychczasowych strategicznych podstaw rozwojowych UE . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

3.4. Strategia „Europa 2020” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

3.4.1. Założenia i przewidywane cele nowej strategii UE – „Europa 2020” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

3.4.2. Analiza głównych kategorii wydatkowych z budżetu UE w latach 2014–2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130

3.5. Ocena skuteczności wydatkowania środków europejskich . . . . . . . . . 133

3.5.1. Zasady i wybór formy kontroli wydatkowania środków z budżetu UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

3.5.2. Zasady kontroli prowadzonej na poziomie europejskim . . . . . 136

3.5.3. Ocena skuteczności wydatkowania środków z budżetu UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

3.5.4. Wyniki oceny wykonania zadań w ramach ukończonych projektów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

Rozdział 4. Finanse publiczne jako źródło finansowania rozwoju społeczno-gospodarczego na poziomie krajowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

4.1. Wpływ czynników ekonomicznych i strukturalnych na politykę wydatkową krajów UE w latach 1995–2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

4.1.1. Najważniejsze czynniki polityki wydatkowej w latach 1995–2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

4.1.2. Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju krajów UE . . . . . . . . . 159

4.2. Finanse krajowe – kierunki i obszary oddziaływania . . . . . . . . . . . . . . 166

4.2.1. Podział wydatków krajów europejskich na wyodrębnione obszary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166

4.2.2. Struktura wydatków krajów członkowskich UE w latach 1995–2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

4.2.3. Badanie wpływu struktury wydatków na wskaźnik HDI . . . . . . 176

4.3. Członkostwo w UE a wydatki na poziomie krajowym . . . . . . . . . . . . . 178

4.3.1. Analiza „starych” krajów UE w podziale na trzy okresy . . . . . 179

4.3.2. Analiza wydatków wszystkich krajów UE w latach 1995–2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194

4.3.3. Wpływ członkostwa w UE na strukturę wydatków . . . . . . . . . . 199

Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208

Rozdział 5. Identyfikacja zadań o charakterze krajowym, europejskim i globalnym jako proces zwiększający efektywność ich realizacji. . . . . . . . . . . . . . 211

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213

5.1. Klasyfikacja zadań o charakterze krajowym, europejskim i globalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213

5.1.1. Geneza proponowanego podziału zadań publicznych . . . . . . . 213

5.1.2. Autorska propozycja podziału zadań publicznych na krajowe, europejskie i globalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216

5.2. Zadania o charakterze globalnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220

5.2.1. Zadanie globalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220

5.2.2. Polityka środowiskowa jako wyzwanie i zadanie globalne . . . . 222

5.2.3. Globalny wymiar kwestii związanych z ochroną środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227

5.3. Zadania o charakterze europejskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230

5.3.1. Zadanie europejskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230

5.3.2. Transeuropejska sieć transportowa jako przykład ewolucji zarządzania zadaniem europejskim . . . . . . . . . . . . . . . 232

5.3.3. Wnioski wypływające z realizacji zadań europejskich (sieci TEN–T) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

5.3.4. Zarządzanie zadaniami europejskimi – planowanie, realizacja i sprawozdawczość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244

5.4. Zadania publiczne na poziomie krajowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

5.4.1. Zadanie krajowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

5.4.2. Zadania krajowe jako podstawa realizacji działań publicznych w obszarze pomocy społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . 248

5.4.3. Efektywność realizacji zadań krajowych w zakresie polityki społecznej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 250

Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260

Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271

Indeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295

×

Spis treści

Wstęp …………………………………………………………………………………………….9

Rozdział I. Wstęp do finansów przedsiębiorstw (Marta Postuła)
Wstęp …………………………………………………………………………………………….14
1.1. Finanse – podstawowe pojęcia ……………………………………………………………………15
1.2. Finanse przedsiębiorstw w rozwoju społeczno-gospodarczym …………………………………………..22
1.3. Polityka finansowa osobista, państwa, przedsiębiorstwa …………………………………………….26
1.4. Decyzje finansowe w firmie i otoczenie społeczne ………………………………………………….28
1.5. Zasady zarządzania finansami w firmie ……………………………………………………………35
1.6. Otoczenie rynkowe – gra sił i interesów, uwarunkowania zewnętrzne i odpowiedzialność za kreowanie
wewnętrznych warunków sukcesu finansowego przedsiębiorstwa ……………………………………………..38

Rozdział II. Źródła pozyskiwania kapitałów (Marcin Torzewski)
Wstęp……………………………………………………………………………………………..43
2.1. Rodzaje źródeł pozyskiwania kapitałów ……………………………………………………………43
2.2. Charakterystyka źródeł pozyskiwania kapitałów …………………………………………………….51
2.3. Kryteria wyboru źródeł finansowania ……………………………………………………………..65

Rozdział III. Analiza progu rentowności oraz dźwigni operacyjnej i finansowej (Rafał Cieślik)
Wstęp. ……………………………………………………………………………………………72
3.1. Symulacja warunków równowagi oraz zysku z wykorzystaniem analizy CVP ………………………………..73
3.2. Mechanizm dźwigni operacyjnej jako miary ryzyka operacyjnego ……………………………………….94
3.3. Dźwignia finansowa jako instrument kształtowania struktury kapitału ………………………………..103
3.4. Efekt dźwigni połączonej i jej wpływ na rentowność kapitału ……………………………………….111

Rozdział IV. Zarządzanie kapitałem obrotowym (Mirosław Przygoda)
Wstęp ……………………………………………………………………………………………114
4.1. Finansowanie aktywów obrotowych w przedsiębiorstwie ………………………………………………115
4.2. Pojęcie i istota kapitału obrotowego ……………………………………………………………117
4.3. Cele zarządzania kapitałem obrotowym ……………………………………………………………122
4.4. Sposoby zarządzania kapitałem obrotowym …………………………………………………………124
4.5. Cykl obiegu gotówki w przedsiębiorstwie …………………………………………………………127
4.6. Cykl kapitału obrotowego netto …………………………………………………………………129
4.7. Obszary zastosowania kapitału obrotowego do finansowania działalności przedsiębiorstwa ……………….135
4.8. Struktura pasywów służących finansowaniu majątku obrotowego ……………………………………….157
4.9. Znaczenie kapitału obrotowego dla funkcjonowania przedsiębiorstwa ………………………………….158

Rozdział V. Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa (Maciej Pawłowski)
Wstęp ……………………………………………………………………………………………160
5.1. Pojęcie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa i źródła służące jej ocenie ……………………………160
5.2. Zestawienie majątku przedsiębiorstwa i źródeł jego finansowania – bilans ……………………………168
5.3. Zestawienie wyników osiąganych przez przedsiębiorstwo – rachunek zysków i strat ……………………..175
5.4. Interpretacja dokumentacji finansowej dla celów oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa ……………179
5.5. Wykorzystanie analizy wskaźnikowej w ocenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa – przykład praktyczny …197

Rozdział VI. Decyzje inwestycyjne (Sławomir Wymysłowski)
Wstęp ……………………………………………………………………………………………202
6.1. Istota i rodzaje inwestycji ……………………………………………………………………203
6.2. Inwestycje rzeczowe …………………………………………………………………………..204
6.3. Inwestycje finansowe ………………………………………………………………………….245

Rozdział VII. Fuzje i przejęcia przedsiębiorstw (Andrzej Rutkowski)
Wstęp ……………………………………………………………………………………………276
7.1. Motywy procesów fuzji i przejęć ………………………………………………………………..277
7.2. Struktury holdingowe w procesach przejęć ………………………………………………………..284
7.3. Koszt kapitału w procesach fuzji i przejęć ………………………………………………………288
7.4. Sposoby zapłaty za przejmowane firmy…………………………………………………………….297
7.5. Taktyki obronne przed nieprzyjaznymi przejęciami …………………………………………………299
7.6. Przejęcie firmy przez zadłużenie ……………………………………………………………….301
7.7. Wspólne przedsięwzięcia ……………………………………………………………………….304
7.8. Wykupy akcji własnych …………………………………………………………………………306

Podsumowanie ……………………………………………………………………………………..308
Pytania kontrolne …………………………………………………………………………………309
Zestaw zadań do samodzielnego rozwiązania wraz z odpowiedziami …………………………………………313
Spis rysunków …………………………………………………………………………………….330
Spis schematów ……………………………………………………………………………………331
Spis tabel ……………………………………………………………………………………….332
Bibliografia ……………………………………………………………………………………..333
Summary ………………………………………………………………………………………….338

×

The book shows how to build effective institutions and coordinate supranational policy to ensure the EU integration will best satisfy social needs. It offers a combination of a technocratic and humanist perspective on the discussion of public financial management.
The systemic disequilibrium, as once argued by John Kenneth Galbraith, created a world of “private wealth and public squalor” by excessively focusing on growth, markets and our consumer identity, which have replaced our human roles as citizens, community members, carers and friends.

The mounting imbalances between societies and their respective groups point to the growing role of the state in minimising them. It is worth noting that our social and environmental values are too dear to be compromised, which is why the state, as part of its public policy in place, should seek to preserve them.

Under such circumstances, it would be worth reflecting on whether the challenges of the new, more complex reality do not require new, more complex formulas for dealing with crises and the surrounding reality and for social and economic policymaking by states and the European Union, which would ensure their compatibility with the world, financial markets and, obviously, the market.

The Monograph offers an in-depth and unique analysis of the functioning of EU institutions against the backdrop of EU Member States’ national entities. It contributes to the ongoing debate on global public goods and on the processes involved in their supply and management. Further on, public finance management instruments are discussed, pointing to their historical evolution in practice and their effectiveness measured with human development index. The Author presents her proposal for managing global, European and domestic public goods in three areas: environmental protection, transnational infrastructure projects and social policy. The book analyses public finance management instruments used during the recent pandemic, distinguishing between “regular” and “emergency” instruments and assessing their effectiveness in specific economic situations.
This will be of interest to researchers and students of economics and finance, as well as decision makers and practitioners from governments, international organizations and specific non-governmental organizations concerned with issues of public finance management.

Introduction 1. Contemporary challenges to the European social and economic policy
Chapter 2. Macroeconomic coordination policy tools recommended and assessed at EU level
Chapter 3. Public finance management in EU regulations and its effectiveness
Chapter 4. The evolution of the role, scale and directions of impact of EU funds
Chapter 5. Identification of domestic, European and global-level tasks as a process that improves their efficiency

Conclusion
References

×

Spis treści

Wstęp ………………………………………………………….9

Rozdział 1
Transfery w gospodarce a sektor finansów publicznych………………..15
1.1. Teorie ekonomiczne a finanse publiczne………………………..15
1.2. Sektor finansów publicznych elementem sektora publicznego……….21
1.3. Transfery w sektorze finansów publicznych……………………..24
1.4. Międzynarodowe przepływy finansowe……………………………34
1.4.1. Transfery z międzynarodowych instytucji finansowych……35
1.4.2. Rozliczenia z Unią Europejską……………………….38
1.4.3. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne………………….49
1.4.4. Nowe źródła finansowania projektów rozwojowych………..54
Podsumowanie……………………………………………………59

Rozdział 2
Sektor finansów publicznych (podstawowe przepływy)………………….60
Wprowadzenie……………………………………………………60
2.1. Wpływ wydatków sektora finansów publicznych na wzrost w danym
wymiarze czasu…………………………………………..61
2.2. Wydatki podsektora rządowego…………………………………67
2.3. Wydatki podsektora samorządowego……………………………..73
2.4. System ubezpieczeń społecznych i świadczeń zdrowotnych…………76
2.4.1. System ubezpieczeń społecznych………………………76
2.4.2. Wydatki na świadczenia zdrowotne…………………….80
2.5. Tradycyjne instrumenty redystrybucji środków publicznych……….85
2.5.1. Dotacje…………………………………………..87
2.5.2. Subwencje…………………………………………92
2.5.3. Gwarancje i poręczenia……………………………..94
2.5.4. Pożyczki na restrukturyzację jednostek samorządu
terytorialnego…………………………………..100
Podsumowanie…………………………………………………..102

rozdział 3
Narzędzia efektywnego zarządzania środkami publicznymi
– polskie błędy i sukcesy……………………………………….104
Wprowadzenie…………………………………………………..104
3.1. Planowanie wieloletnie, w tym programy wieloletnie…………….105
3.1.1. Planowanie wieloletnie i średniookresowe…………….105
3.1.2. Programy wieloletnie jako element ustawy budżetowej…..108
3.1.3. Ocena aktualnego systemu planowania wieloletniego
w Polsce………………………………………..112
3.2. Budżetowanie zadaniowe……………………………………..120
3.2.1. Budżet zadaniowy elementem zarządzania publicznego……120
3.2.2. Stan polskich prac nad budżetem zadaniowym…………..122
3.2.3. Dalsze kierunki działania w celu wykorzystania budżetu
zadaniowego w Polsce…………………………………….126
3.3. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny………………………..134
3.3.1. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny w sektorze
finansów publicznym………………………………134
3.3.2. Polskie rozwiązania w zakresie audytu wewnętrznegoi
kontroli zarządczej………………………………137
3.3.3. Dylematy związane z funkcjonowaniem audytu wewnętrznego
i kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznym…139
3.4. Przeglądy wydatkowe – narzędzie wspierające efektywne zarządzanie
środkami publicznymi…………………………………….142
3.4.1 Proefektywnościowe podejście do wydatków publicznych…..142
3.4.2. Zalety i wady przeglądów wydatkowych………………..150
Podsumowanie…………………………………………………..168

rozdział 4
Instytucjonalne rozwiązania w sektorze finansów publicznych
i ich efektywność………………………………………………170
Wprowadzenie…………………………………………………..170
4.1. Lista jednostek sektora finansów publicznych………………….172
4.2. Ewolucja form organizacyjnych w sektorze finansów publicznych…..178
4.3. Analiza ekonomiczna wybranych podmiotów publicznych……………186
4.3.1. Państwowe fundusze celowe………………………….187
4.3.2. Agencje wykonawcze………………………………..192
4.3.3. Państwowe osoby prawne…………………………….200
4.3.4. Instytucje gospodarki budżetowej……………………204
Podsumowanie…………………………………………………..211

rozdział 5
Praktyka zarządzania środkami publicznymi w okresie transformacji
w polsce………………………………………………………212
Wprowadzenie…………………………………………………..212
5.1. Podstawowe założenia badań ilościowych i jakościowych………….213
5.2. Analizy i wnioski z przeprowadzanego badania………………….215
5.3. Wywiady z wiceministrami finansów odpowiedzialnymi za budżet……227
5.3.1. Elżbieta Chojna-Duch – wywiad autoryzowany…………..228
5.3.2. Halina Wasilewska-Trenkner – wywiad autoryzowany……..233
5.3.3. Elżbieta Suchocka-Roguska – wywiad autoryzowany………242
Podsumowanie…………………………………………………..253
Zakończenie……………………………………………………255
Aneks…………………………………………………………257
Spis rysunków………………………………………………….309
Spis tabel…………………………………………………….311
Bibliografia…………………………………………………..313

×

Spis treści

Wprowadzenie – Marta Postuła, Barbara Woniak …………………………………………………………………..7

Część I: Zarządzanie środkami publicznymi – budżet zadaniowy

Budżet państwa i budżet zadaniowy w kontekście zasad budżetowych – Teresa Lubińska ………………………………..17
Węzłowe problemy i dylematy związane ze stosowaniem budżetu zadaniowego w Polsce – Stanisła Owsiak ………………….29
Budżet zadaniowy z perspektywy prac parlamentarnych – Zofia Szpringer ……………………………………………43
Niezbędne warunki realizacji budżetu zadaniowego – Krystyna Piotrowska-Marczak ……………………………………57
Budżet zadaniowy jako element Nowego Zarządzania Publicznego – Jacek Sierak ………………………………………67
Prawne aspekty regulacji budżetu zadaniowego – Wojciech Gonet …………………………………………………..81
Koszty zadań publicznych miernikiem oceny alokacji środków publicznych – Ewa Hellich ………………………………89
Wydatki budżetowe a koszty realizacji zadań w budżecie zadaniowym – Jan Wąsik ……………………………………101
Budżet zadaniowy a kryzys fiskalny – Łukasz Goczek ……………………………………………………………111
Budżet zadaniowy w Polsce narzędzia systemu zarządzania strategicznego państwem – ocnea i propozycje modyfikacji
przyjętej metodyki – Artur Bartoszewicz ……………………………………………………………………..121

Część II: Doświadczenia zagraniczne we wprowadzaniu budżetu zadaniowego

O możliwości wykorzystania w Polsce doświadczeń zagranicznych w zakresie budżetu zadaniowego
– Eugeniusz Ruśkowski, Urszula K. Zawadzka-Pąk ……………………………………………………………….139
Aktualne doświadczenia Austrii we wprowadzaniu budżetu zadaniaowego – Marta Postuła ………………………………151
Funkcjonowanie budżetu zadaniowego we Francji – sześć lat doświadczeń – Katarzyna Stabryła-Chudzio …………………161
Modernizacja budżetowania zadaniowego (GPRAMA) jako działanie podejmowane przez administrację przezydenta B. Obamy
w celu racjonalizacji finansów publicznych w Stanach Zjednoczonych – Andrzej Mielcarz …………………………….171

Część III: Budżet zadaniowy w jednostkach samorządu terytorialnego

Samodzielność finansowania jednostki samorządu terytorialnego a upowszechnienie budżetu w układzie zadaniowym
na szczeblu lokalnym i regionalnym – Leszek Patrzałek …………………………………………………………189
Budżet zadaniowy jako instrument zwiększający efektywność zarządzania środkami publicznymi w JST – Beata Filipiak ……197
Wieloletnia prognoza finansowa, budżet a budżet zadaniowy w jednostkach samorządu terytorialnego
– problemy i wyzwania – Marek Dylewski ………………………………………………………………………209
Budżet zadaniowy jako narzędzie racjonalizacji wydatków jedneostek samorządu terytorialneg
– Beata Guziejewska, Dagmara Hajdys …………………………………………………………………………221
Budżet zadaniowy w jednostkach samorządu terytorialnego – postulaty wdrożeniowe a doświadczenia polskie
– Sławomir Franek, Marcin Będzieszak ………………………………………………………………………..233
Budżet zadaniowy w gminach jako nowe narzędzie zarzadzania finansami samorządowymi – Zofia Dolewka …………………251
Budżet w układzie zadaniowym a transparentność zarządzania lokalnymi zasobami finansowymi – determinanty wdrożenia
budżetu w układzie zadaniowym w samorządach gminnych – Andrzej Józef Kozłowski, Iwona Zofia Czapliska-Kozłowska ……..261
Wpływ budżetu zadaniowego na efektywność wydatków publicznych na przykładzie gmin – Joanna Radziwon ……………….275
Budżet zadaniowy jako narzędzie racjonalizacji wydatków inwestycyjnych w gminie – Ryszard Waśkiewicz ……………….285
Budżet zadaniowy w jednostkach samorządu terytorialnego jako zmiany systemowe wynikające z polityki spójności UE
– Alina Walenia …………………………………………………………………………………………..297

×

Spis treści

Wstęp …………………………………………………………………………………..7

Rozdział I. Instrumenty zarządzania finansami publicznymi …………………………………….11
1.1. Finanse publiczne a zarządzanie państwem ……………………………………………….11
1.2. Funkcje finansów publicznych ………………………………………………………….20
1.3. Główne narzędzia polityki fiskalnej ……………………………………………………33
1.4. Instytucje biorące udział w podziale środków publicznych …………………………………43
1.5. Ewolucja instrumentów zarządzania finansami publicznymi ………………………………….46

Rozdział II. Planowanie średnio- i długookresowe w sektorze publicznym
2.1. Przesłanki wieloletniego zarządzania finansami ………………………………………….52
2.2. Metody planowania i realizacji projektów wieloletnich w sektorze publicznym ………………..62
2.2.1. Doświadczenia Niemiec ……………………………………………………….63
2.2.2. Doświadczenia Irlandii ………………………………………………………66
2.2.3. Doświadczenia Holandii ………………………………………………………69
2.2.4. Doświadczenia Australii ……………………………………………………..71
2.2.5. Doświadczenia Polski ………………………………………………………..74
2.3. Wnioski …………………………………………………………………………….79

Rozdział III. Reguły fiskalne – podstawowy instrument wspierający konsolidację fiskalną
3.1. Rodzaje reguł fiskalnych stosowanych w zarządzaniu finansami publicznymi …………………..85
3.1.1. Reguła deficytu …………………………………………………………….91
3.1.2. Reguły długu publicznego …………………………………………………….93
3.1.3. Reguły wydatkowe ……………………………………………………………93
3.2. Rozwiązania instytucjonalno-prawne w zakresie reguł fiskalnych ……………………………94
3.3. Wybrane doświadczenia w stosowaniu reguł fiskalnych ……………………………………..96
3.3.1. Rozwiązania niemieckie ………………………………………………………96
3.3.2. Rozwiązania irlandzkie ……………………………………………………..102
3.3.3. Rozwiązania holenderskie ……………………………………………………104
3.3.4. Rozwiązania australijskie …………………………………………………..106
3.3.5. Rozwiązania polskie ………………………………………………………..111
3.4. Wnioski ……………………………………………………………………………116

Rozdział IV. Niezależne instytucje fiskalne
4.1. Koncepcja niezależnych instytucji fiskalnych …………………………………………..123
4.2. Modele funkcjonowania niezależnych instytucji fiskalnych ………………………………..128
4.2.1. Rozwiązania niemieckie ……………………………………………………..129
4.2.2. Rozwiązania irlandzkie ……………………………………………………..131
4.2.3. Rozwiązania holenderskie ……………………………………………………133
4.2.4. Rozwiązania australijskie …………………………………………………..135
4.2.5. Rozwiązania polskie ………………………………………………………..139
4.3. Wnioski ……………………………………………………………………………144

Rozdział V. Przeglądy wydatków – narzędzie wspierające efektywne zarządzanie środkami publicznymi
5.1. Przeglądy wydatków. Definicja, geneza, zastosowanie …………………………………….150
5.1.1. Przyczyny zainteresowania przeglądami wydatków ………………………………..155
5.1.2. Charakter przeglądów wydatków ……………………………………………….159
5.2. Rodzaje przeglądów wydatków stosowanych w wybranych krajach ……………………………..160
5.3. Ocena efektywności przeglądów wydatków ………………………………………………..165
5.3.1. Niemcy ……………………………………………………………………165
5.3.2. Irlandia ………………………………………………………………….167
5.3.3. Holandia ………………………………………………………………….171
5.3.4. Australia …………………………………………………………………176
5.3.5. Polska ……………………………………………………………………182
5.4. Wnioski ……………………………………………………………………………189

Podsumowanie ……………………………………………………………………………194
Bibliografia ……………………………………………………………………………198
Pozycje książkowe ……………………………………………………………………….198
Dokumenty ………………………………………………………………………………200
Normy prawne ……………………………………………………………………………201
Netografia ……………………………………………………………………………..202
Spis rysunków …………………………………………………………………………..203
Spis tabel ……………………………………………………………………………..203
Spis wykresów …………………………………………………………………………..204

×

Spis treści

Wstęp ………………………………………………………………………………………9

Część I
Rachunkowość jako źródło informacji
do zarządzania efektywnością

Wartości niematerialne i prawne – wartość firmy – Jan Rak, Jan Turyna ……………………………13
Udziały niekontrolujące a dochody i kapitały własne grup kapitałowych spółek
notowanych na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych – Radosław Ignatowski, Wojciech Zatoń ……27
Błędy w założeniach do oceny projektów inwestycyjnych – Wojciech Dawid Krzeszowski ………………..42
Model przekształconego sprawozdania finansowego jako narzędzie zarządzania wartością przedsiębiorstwa
w małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach – głos w dyskusji – Ewa Maćkowiak ………………….52
Hierarchia danych wejściowych w technikach wyceny aktywów i zobowiązań w wartości godziwej
– Halina Buk ………………………………………………………………………………63
Zależność między efektywnością a stosowaniem kreatywnej księgowości – podejście teoretyczne
– Marek Sylwestrzak ………………………………………………………………………..76
Ocena efektywności systemów gwarantowania depozytów – Łukasz Szewczyk ……………………………89
Jednostki mikro według ustawy o rachunkowości – Kazimiera Winiarska ……………………………..99
Ilościowe i jakościowe aspekty operacyjnych przepływów pieniężnych – Aleksander Kusak …………….110
Problemy wyceny premii akwizycyjnej – Andrzej Rutkowski ……………………………………….124

Część II
Efektywność w sektorze publicznym

Finansowe i społeczne aspekty oceny szkoły wyższej – Nikodem Grzenkowicz, Artur Chełstowski ……….143
Istota oceny efektywności alokacji zasobów w administracji publicznej – Marta Postuła …………….158
Usefulness of Financial Information from Annual Statements of Public Benefit Organisations
in Evaluation of Their Performance – Tomasz Dyczkowski ………………………………………..178
Efektywność kosztowa outsourcingu wybranych usług w podmiocie leczniczym – Małgorzata Winter ………194
Analiza obiegu środków z tytułu ubezpieczeń zdrowotnych w systemie ochrony zdrowia w Polsce
– Alina Warelis, Eunika A. Warelis ………………………………………………………….203
Skuteczność gospodarki finansowej NFZ na przykładzie Pomorskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Gdańsku
– Sebastian Susmarski, Anna Zamojska ………………………………………………………..218

Część III
Efektywność/finanse w przedsiębiorstwie

Rola zarządzania kosztami w poprawie efektywności działalności przedsiębiorstwa – Edward Nowak …….235
Teoretyczne aspekty efektywności rynku kapitałowego na przykładzie
Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie – Michał Pachowski …………………………………..248
Ocena wpływu ustawy deweloperskiej na efektywność giełdowych deweloperów mieszkaniowych
– Maciej Mazur ……………………………………………………………………………261
Control as a Mechanism Affecting External Audit Quality – Michał Ambroziak ………………………274
Przesłanki budowy modelu prognozującego zagrożenie kontynuacji działalności klubów piłkarskich
opartego na wielowymiarowej analizie dyskryminacyjnej
– Rafał Cieślik, Rafał Zbyrowski, Karol Stępień ………………………………………………283
Transparentność informacyjna rynku obligacji w Polsce – Maciej Pawłowski ………………………..295
Metoda zarządzania ryzykiem w oparciu o zastosowania symulacji Monte Carlo
w modelach szeregów czasowych ARIMA i GARCH – Tomasz Krawczyk ………………………………….304
Venture capital i aniołowie biznesu w finansowaniu przedsiębiorstw typu start up – Lilia Neumann …..320
Kształtowanie wartości wskaźników płynności finansowej przez przedsiębiorstwa z sektora MSP
w zależności od osiąganej rentowności aktywów – Piotr Figura …………………………………..333
Selected Problems of the Capital Market in Poland – Joanna Małecka ……………………………..349
Ryzyko kredytowania gospodarstw domowych w walutach obcych – analiza mechanizmu kredytowania
i jego skutków – Teresa Czerwińska, Jerzy Żyżyński ……………………………………………363

×

Spis treści

Wprowadzenie ……………………………………………………………………………………………….9
Uzasadnienie wyboru tematu …………………………………………………………………………………..9
Cele i hipotezy badawcze ……………………………………………………………………………………20
Metodyka badań …………………………………………………………………………………………….26

1. Rola państwa w gospodarce ………………………………………………………………………………..30
1.1. Przegląd poglądów na temat roli państwa w gospodarce ………………………………………………………30
1.2. Podstawowe funkcje państwa w różnych typach gospodarek …………………………………………………….41
1.3. Instrumenty służące pozyskiwaniu i redystrybucji środków publicznych ………………………………………..55
1.4. Instytucja budżetu biorąca udział w podziale środków publicznych ……………………………………………64

2. Transformacja społeczno-gospodarcza a optymalizacja wykorzystania środków publicznych w Polsce …………………..68
2.1. Sektor finansów publicznych w Polsce – tworzenie i przemiany w latach 1990–2010 ………………………………69
2.1.1. Zmiany zakresu i sposobów działania jednostek sektora publicznego w Polsce w latach 1990–2010 …………70
2.1.2. Formy zasilania fi nansowego jednostek sektora finansów publicznych z budżetu państwa ……………….106
2.2. Ewolucja funkcji wypełnianych przez państwo polskie ………………………………………………………118
2.3. Rozwój gospodarczy a wydatki publiczne ………………………………………………………………….130
2.3.1. Wzrost gospodarczy w Polsce w okresie 1990–2010 …………………………………………………135
2.3.2. Czynniki wzrostu PKB w Polsce …………………………………………………………………141
2.3.3. Wzrost gospodarczy w Polsce a wydatki publiczne po 1989 roku ……………………………………..143
2.4. Ocena efektywności wydatków na szkolnictwo wyższe w sektorze publicznym i prywatnym ………………………….148
2.4.1. Teoretyczne aspekty przeprowadzanej analizy …………………………………………………….149
2.4.2. System szkolnictwa wyższego w Polsce …………………………………………………………..153
2.4.3. Finansowanie szkolnictwa wyższego ……………………………………………………………..158
2.4.4. Efektywność wydatków na szkolnictwo wyższe w Polsce ……………………………………………..163

3. Prawo Wagnera w praktyce finansów publicznych w Polsce i innych krajach unijnych ………………………………174
3.1. Koncepcja państwa dobrobytu stworzona na podstawie teorii A. Wagnera ……………………………………….175
3.1.1. Podstawy metodologiczne ………………………………………………………………………175
3.1.2. Przegląd opinii badaczy w aktualnej literaturze polskiej …………………………………………180
3.1.3. Próby empirycznej weryfi kacji prawa Wagnera ……………………………………………………182
3.1.4. Krytyka uproszczonego rozumienia prawa Wagnera ………………………………………………….185
3.2. Weryfi kacja prawa Wagnera w warunkach polskich ………………………………………………………….189
3.2.1. Aktualność prawa Wagnera w okresie transformacji gospodarczej w Polsce …………………………….189
3.2.2. Działanie prawa Wagnera w warunkach polskich w latach 1995–2010 …………………………………..195
3.3. Wydatki sektora finansów publicznych w Polsce i w krajach UE ………………………………………………207
3.3.1. Wydatki sektora publicznego w krajach UE w latach 2000–2010 ………………………………………207
3.3.2. Wydatki sektora finansów publicznych według kryterium przeznaczenia ekonomicznego …………………..213
3.3.3. Ocena wydatków publicznych w relacji do PKB i determinantów ich zmian w wybranych
krajach w latach 1995–2010 …………………………………………………………………..217

4. Kluczowe kierunki optymalizacji wykorzystania środków publicznych w Polsce ……………………………………230
4.1. Reguły fiskalne ………………………………………………………………………………………235
4.1.1. Doświadczenia międzynarodowe w formułowaniu reguł fiskalnych ……………………………………..236
4.1.2. Wnioski dla Polski z analizy rozwiązań międzynarodowych ………………………………………….247
4.1.3. Rozwiązania polskie ………………………………………………………………………….248
4.2. Planowanie strategiczne, wieloletnie w sektorze publicznym ………………………………………………..257
4.2.1. Pojęcie planowania wieloletniego ………………………………………………………………257
4.2.2. Przebieg prac nad wieloletnim, zadaniowym planowaniem wydatków publicznych w Polsce …………………263
4.2.3. Cele i mierniki realizacji funkcji i zadań państwa ………………………………………………274
4.2.4. Wieloletni Plan Finansowy Państwa (WPFP) i Wieloletnia Prognoza Finansowa ………………………….285
4.3. Ocena wyników dotychczasowych doświadczeń planowania w ramach WPFP …………………………………………287
4.3.1. Rozwój kapitału ludzkiego …………………………………………………………………….289
4.3.2. Działania ogólnopaństwowe …………………………………………………………………….301
4.3.3. Infrastruktura zrównoważonego rozwoju kraju …………………………………………………….309
4.3.4. Omówienie uzyskanych wyników przeprowadzonej analizy …………………………………………….320
4.4. Kierunki rozwoju wieloletniego, zadaniowego planowania wydatków ……………………………………………326
4.4.1. Zmiany sprawozdawczości i zasad rachunkowości …………………………………………………..326
4.4.2. Kwestia ewaluacji w procesie planowania i realizacji zadań publicznych …………………………….329
4.5. Kontrola zarządcza jako instrument zarządzania w jednostkach sektora finansów publicznych …………………….335
4.5.1. Pojęcie kontroli …………………………………………………………………………….335
4.5.2. Istota kontroli gospodarowania zasobami w sektorze publicznym …………………………………….337
4.5.3. Zadania kontroli zarządczej …………………………………………………………………..341
4.6. Zasady gospodarki fi nansowej w różnego rodzaju jednostkach sektora finansów publicznych ……………………..345
4.6.1. Gospodarka fi nansowa Agencji Rynku Rolnego …………………………………………………….347
4.6.2. Gospodarka fi nansowa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ……………………………350
4.6.3. Państwowe Gospodarstwo Lasy Państwowe – gospodarka finansowa ……………………………………..353

Podsumowanie ……………………………………………………………………………………………..366

Spis tabel ……………………………………………………………………………………………….374
Spis wykresów …………………………………………………………………………………………….376
Spis rysunków …………………………………………………………………………………………….380
Literatura ……………………………………………………………………………………………….381
Summary ………………………………………………………………………………………………….390

×

Index

Chapter I
Marta Postuła, Piotr Perczyński
Implementation of performance budget and strategic planning – Polish experience . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.1. Moderrn management of public fi nances . . . . . . . . . . . . . . 13
1.1.1. Defi nition of performance budget . . . . . . . . . . . . . . . 17
1.1.2. Schedule, strategies of implementation, and the scope of use of a performance budget . . . . . 21
1.1.3. Advantages and disadvantages of performance-related budgeting . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
1.2. Polish experiences related to the creation and implementation of the performance budget system . . . . . . 27
1.2.1. Status and perspectives of public fi nance sector in Poland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
1.2.2. Poland’s fi rst experiences with a performance budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
1.2.3. Continuation of changes in budget planning in 2008 through the use of new methodological solutions. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
1.2.4. Search for a means of ensuring improvement in organisation of the reform process and methodological solutions using SWOT analysis in Poland. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
1.2.5. Implementation of methodological bases of performance planning into the Polish legislation system . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
1.2.6. Other initiatives undertaken in Poland in order to benefi t from strengths and increase opportunities resulting from SWOT analysis during the process of implementation of the performance budget. . . . . . . . 45
1.2.6.1. Strengthening the potential for strategic planning and co-ordination of the process of implementation the performance budget. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
1.2.6.2. Strengthening the potential to measure public tasks – base of measures. . . . . . . . . . . 48
1.2.6.3. Structure of performance budget – increase of transparency and improvement in the quality of presentation . . . . . . . . . . . . 50
1.2.6.4. Strengthening of the personnel factor in the public administration in the process of implementation of the reform. . . . . . . . . . 51
1.2.6.5. Ensuring appropriate tools allowing the effective and timely implementation of performance budget . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
1.2.6.6. Strengthening of the knowledge sharing process related to the process of budget implementation and the government administration’s participation in this process . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
1.2.6.7. Threats related to the multiannual character of the reform and the global economic crisis. . .55
1.3. Multiannual planning and strategic management as tools strengthening performance budgeting . . . . . . . . . . 56
1.3.1. Multiannual planning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
1.3.2. Polish experiences related to multiannual planning. . . 60
1.3.2.1. Multiannual State Financial Plan . . . . . . . . . . 63
1.3.2.2. Strategic planning – priority system of expenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
1.4. Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

Chapter II
Stanisław Owsiak, Katarzyna Stabryła-Chudzio
Performance budget as a tool for the improvement of allocation of public resources . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
2.1. Defi nition of a task. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
2.2. Examples of formulating tasks – Polish experiences . . . . . . 80
2.3. The number of activities executed by budget holders . . . . 85
2.4. Experiences of the Netherlands, France and Ireland concerning tasks. . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
2.4.1. The Netherlands . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
2.4.2. France. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
2.4.3. Ireland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
2.5. Correct formulation of tasks is a condition of the effective use of the performance budget . . . . . . . . . . . 108

Chapter III
Witold M. Orłowski
Objectives formulated in the performance budget as the indispensable element of the public resource management by objectives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
3.1. Signifi cance of the correct formulation of objectives in the performance budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
3.2. Differences between objectives posed before a business organisation and institutions of the public sector . . . . . . . 115
3.3. Basic rules related to the formulation of objectives . . . . . . 119
3.4. Desired mechanism of formulating objectives . . . . . . . . . . 124
3.5. Matrix of evaluation of the correctness of formulation of the performance budget objectives . . . . . . . . . . . . . . . . 127
3.6. Experiences of selected countries within the framework of formulating objectives for tasks fi nanced from the state budget. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
3.6.1. The Netherlands . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
3.6.2. Slovakia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
3.6.3. Ireland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
3.6.4. France. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
3.7. Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

Chapter IV
Andrzej Pogoda, Marek Chrzanowski, Krzysztof Marczewski
Fundamental signifi cance of a measure as an element strictly correlated with objectives within the framework of the performance budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
4.1. Kinds of measures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
4.1.1. System (instrument) of measurement of the execution of tasks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
4.1.2. Ways of classifi cation of measures of a degree of execution of objectives/tasks . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
4.1.2.1. Classifi cations based on the “production model rule” or “3 E rule” . . . . . . . . . . . . . . 151
4.1.2.2. Classifi cation based on the Strategic Score Card . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
4.2. Circumstances which should accompany the selection of a given type of measure for tasks . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
4.2.1. Specifi cation of a mission and objectives for a given task or programme. . . . . . . . . . . . . . . . . 175
4.2.2. Identifi cation of the utility of information received as a result of the application of a given measure . . . 176
4.2.3. Identifi cation which aspects of execution of tasks will be subject to measurement . . . . . . . . . 176
4.2.4. Selection of measures of execution of tasks . . . . . . . 179
4.2.5. Selection of evaluation criterion . . . . . . . . . . . . . . . . 179
4.2.6. Explanation of reasons for a good or bad execution of tasks. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
4.2.7. Presentation of results of undertaken measurements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
4.3. Frequent mistakes committed at the creation of measures – good and bad practices. . . . . . . . . . . . . . . . 181
4.3.1. Examples of good practices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
4.3.2. Examples of bad practices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
4.3.3. Evaluation of quality of measures . . . . . . . . . . . . . . . 189
4.4. The Netherlands, France and Ireland as countries with a several-year experience within the scope of formulation of measures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
4.4.1. The Netherlands . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
4.4.2. France . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
4.4.3. Ireland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
4.5. Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200

Chapter V
Jerzy Miller
Territorial self-government in the period of implementation of the performance budget in Poland . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
5.1. Financing voivodeship self-government and changes taking place within this scope in government administration . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202
5.2. Government administration fi nancing in self-government . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206
5.3. Procedure of setting objectives in the voivodeship budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
5.4. Hitherto experiences of voivodeships with works over the performance budget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
5.5. Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216

Chapter VI
Andrzej Raczko
State budget – desirable directions of changes . . . . . . . . . 217
6.1. Budget policy and economic conditioning . . . . . . . . . . . . . 217
6.2. Framework of institutional stabilisers of public debt and budget defi cit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
6.3. Budget anchor — conditions of effective operation. . . . . . 222
6.4. Credibility of budget anchor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
6.5. Economic rationality of budget expenses . . . . . . . . . . . . . . 227
6.6. Conditions of measurement of effectiveness of budget expenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
6.7. Mechanisms limiting the fi xed character of budget expenses . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
6.8. System of fl exible special-purpose expenses. . . . . . . . . . . . 234
6.9. Taxes — political or economic decision?. . . . . . . . . . . . . . . 235
6.10. Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238

Chapter VII
Halina Wasilewska-Trenkner
Experiences of Poland with fi scal reforms in the transformation period and the most recent period of 2008-2010 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
7.1. Synthetic calendar of reforms . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
7.2. The scope and structure of the public fi nance sector in the new act on public fi nance strengthening the management of public resources . . . . . . . . . . . . . . . . . 247
7.3. Execution of priority tasks in the state in the context of allocation of public resources . . . . . . . . . 254
7.4. Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259

Chapter VIII
Józef Płoskonka
Model assumptions for the performance budget system in Poland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
8.1. Administration systems and task-based approach . . . . . . . 261
8.2. Hierarchy of public tasks — formulation of objectives and selection of measures on various levels . . . . . . . . . . . . . . . 273
8.3. Specifi cation of objectives . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
8.4. Measures of a degree of execution of objectives . . . . . . . . 288
8.5. Summary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292

Chapter IX
Marta Postuła, Piotr Perczyński
Challenges of performance budget in Poland – fi nal remarks . . 299
9.1. Schedule of works on the implementation budget in the period 2008-2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
9.2. Conclusions resulting from hitherto works on the implementation of performance budget in Poland . . . . . . 303
9.3. Challenges related to the process of implementation of performance budget in Poland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
9.3.1. Reporting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 310
9.3.2. Strategies – priorities – holders . . . . . . . . . . . . . . . . 315
9.3.3. Human factor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 317

Annex I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
Annex II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328
Notes about authors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349
Bibliography . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353

×

Spis treści

Spis skrótów ……………………………………………………………………………………………….11
Wstęp ……………………………………………………………………………………………………..13

Rozdział I
Teorie finansów publicznych a polityka finansowa ……………………………………………………………….23
1.1 Teorie finansów publicznych ………………………………………………………………………………24
1.1.1 Finanse publiczne a polityka finansowa ……………………………………………………………31
1.1.2 Jakoś finansów publicznych ………………………………………………………………………36
1.1.2.1 Klasyczne podejście do jakości finansów publicznych ……………………………………….36
1.2 Finanse publiczne a wzrost gospodarczy …………………………………………………………………….41
1.3 Funkcje finansów publicznych ……………………………………………………………………………..44
1.4 Główne narzędzia polityki finansowej ………………………………………………………………………49
1.4.1 Dochody publiczne ………………………………………………………………………………49
1.4.2 Wydatki publiczne ………………………………………………………………………………51
Wnioski ……………………………………………………………………………………………………53

Rozdział II
Ewolucja finansów publicznych w Polsce w okresie transformacji …………………………………………………..57
2.1 Kryzys finansów publicznych i program stabilizacji gospodarki ………………………………………………..57
2.1.1 Warunki początkowe ……………………………………………………………………………..57
2.1.2 Pakiet Stabilizacyjny …………………………………………………………………………..60
2.1.3 Realizacja celów ……………………………………………………………………………….62
2.2 Strategia dla Polski jako narzędzie realizacji polityki społeczno-gospodarczej …………………………………66
2.2.1 Warunki początkowe ……………………………………………………………………………..66
2.2.2 Strategie społeczno-gospodarcze ………………………………………………………………….68

2.2.2.1 Strategia dla Polski …………………………………………………………………..69
2.2.2.2 Rozwinięcie Strategii dla Polski – Pakiet 2000 ……………………………………………72
2.2.2.3 Polska na drodze do Europejskiej Unii Walutowej – Euro 2006 ………………………………..73
2.2.3 Realizacja celów ……………………………………………………………………………….74
2.2.4 Wnioski końcowe ………………………………………………………………………………..77
2.3 Spowolnienie rozwoju gospodarczego ………………………………………………………………………..78
2.3.1 Warunki początkowe ……………………………………………………………………………..78
2.3.2 Pakiet reform instytucjonalno-prawnych 1999 r ……………………………………………………..78
2.3.3 Strategie społeczno-gospodarcze ………………………………………………………………….80
2.3.3.1 Strategia Finansów Publicznych i Rozwoju Gospodarczego, Polska 2000-2010 …………………….81
2.3.3.2 Przedsiębiorczoś – Rozwój – Praca ……………………………………………………….86
2.3.4 Realizacja celów ……………………………………………………………………………….89
2.4 Reformy finansów publicznych w okresie przygotowa do członkostwa w Unii Europejskiej ……………………………91
2.4.1 Warunki początkowe ……………………………………………………………………………..91
2.4.2 Program Naprawy Finansów Rzeczpospolitej ………………………………………………………….91
2.4.3 Średniookresowa Strategia Finansów Publicznych …………………………………………………….98
2.4.4 Program uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych …………………………………………100
2.4.5 Realizacja celów 103
Wnioski …………………………………………………………………………………………………..105

Rozdział III
Zarządzanie finansami publicznymi ……………………………………………………………………………115
3.1 Założenia i rezultaty zarządzania finansami sektora publicznego ……………………………………………..115
3.1.1 Zarządzanie finansami publicznymi ……………………………………………………………….117
3.1.2 Zarządzanie wydatkami sektora finansów publicznych jako instrument restrukturyzacji finansów publicznych…120
3.1.3 Polityka podatkowa jako jeden z elementów zarządzania finansami publicznymi ………………………….124
3.2 Członkostwo w Unii Europejskiej a polskie finanse publiczne …………………………………………………129
3.2.1 Zmiany w sytuacji finansów publicznych a członkostwo w UE ………………………………………….129
3.2.2 Przepływy finansowe między Polsk a UE ……………………………………………………………133
3.2.3 Nowe rozwiązania w finansach publicznych …………………………………………………………141
3.2.3.1 Środki zaplanowane w budżetach resortów …………………………………………………143
3.2.3.2 Rezerwy celowe budżetu państwa’ ………………………………………………………..143
3.3.3.3 Pozabudżetowe źródła współfinansowania programów wspólnotowych …………………………….144
3.2.4 Kontrola finansowa i audyt wewnętrzny ……………………………………………………………146
3.2.5 Sprawozdawczoś finansów publicznych w Polsce a wymogi UE …………………………………………..151
3.2.5.1 Zakres sektora instytucji rządowych i samorządowych ………………………………………153
3.2.5.2 Odmienna koncepcja rachunkowa ………………………………………………………….154
Wnioski …………………………………………………………………………………………………..156
Rozdział IV
Strategia polskich finansów publicznych ………………………………………………………………………157
4.1 Polityka finansowa a reforma finansów publicznych ………………………………………………………….157
4.2 Kontynuacja Programu Naprawy Finansów Rzeczypospolitej a obecna polityka finansowa …………………………….163
4.2.1 Obecna polityka finansowa ………………………………………………………………………163
4.2.2 Zmiany systemu finansów publicznych w krajach UE i płynące z tego wnioski dla Polski ………………….164
4.2.3 Decentralizacja finansów publicznych …………………………………………………………….172
4.2.4 Wydatki sektora finansów publicznych …………………………………………………………….177
4.3 Przychody sektora finansów publicznych ……………………………………………………………………186
4.3.1 System podatkowy ………………………………………………………………………………186
4.3.1.1 Proces prywatyzacji a budżet państwa ……………………………………………………189
4.3.2 Pozostałe daniny publiczne ……………………………………………………………………..192
4.3.3 Proponowane działania w zakresie systemu podatkowego ………………………………………………195
4.4 Działania w zakresie wydatków sektora finansów publicznych ………………………………………………….199
4.5 Efekty makroekonomiczne proponowanych rozwiąza …………………………………………………………….204
Wnioski …………………………………………………………………………………………………..208

Podsumowanie ………………………………………………………………………………………………211
Bibliografia ………………………………………………………………………………………………215
Indeks rzeczowy ……………………………………………………………………………………………227
Spis wykresów ……………………………………………………………………………………………..237
Spis tabel ………………………………………………………………………………………………..239

×

Spis treści

Przedmowa ………………………………………………………………………………………………..9

Rozdział I.
Marta Postuła, Piotr Perczyński
Budżet zadaniowy – wprowadzenie; znaczenie wieloletniego planowania strategicznego w procesie budżetowania ………….17
1.1. Rola państwa …………………………………………………………………………………………17
1.2. Definicje budżetu zadaniowego …………………………………………………………………………22
1.3. Harmonogram, strategie wdrożenia oraz zakres wykorzystania budżetu zadaniowego ………………………………26
1.4. Zalety i wady budżetu zadaniowego ………………………………………………………………………31
1.5. Planowanie wieloletnie i zarządzanie strategiczne jako instrumenty wzmacniające budżetowanie zadaniowe …………34
1.5.1. Planowanie wieloletnie ……………………………………………………………………….34
1.5.2. Planowanie strategiczne – priorytetyzacja wydatków ………………………………………………38
1.6. Podsumowanie …………………………………………………………………………………………42

Rozdział II.
Stanisław Owsiak, Katarzyna Stabryła-Chudzio
Budżet zadaniowy jako narzędzie poprawy alokacji środków publicznych ……………………………………………45
2.1. Defi nicja zadania ……………………………………………………………………………………45
2.2. Przykłady formułowania zadań – doświadczenia polskie ……………………………………………………..49
2.3. Kwestia ilości zadań realizowanych przez dysponentów ……………………………………………………..55
2.4. Doświadczenia Holandii, Francji, Irlandii w kontekście zadań ………………………………………………68
2.4.1. Holandia ……………………………………………………………………………………68
2.4.2. Francja …………………………………………………………………………………….71
2.4.3. Irlandia ……………………………………………………………………………………73
2.5. Prawidłowe formułowanie zadań warunkiem skutecznego wykorzystania budżetu zadaniowego ………………………..77

Rozdział III.
Witold M. Orłowski
Cele formułowane w budżecie zadaniowym jako niezbędny element zarządzania środkami publicznymi przez efekty…………..81
3.1. Znaczenie poprawnego sformułowania celów w budżecie zadaniowym ……………………………………………..81
3.2. Różnice między celami stawianymi przed organizacją biznesową a instytucjami sektora publicznego ………………..84
3.3. Podstawowe zasady towarzyszące formułowaniu celów …………………………………………………………89
3.4. Pożądany mechanizm formułowania celów ……………………………………………………………………94
3.5. Macierz ocen poprawności formułowania celów budżetu zadaniowego …………………………………………….97
3.6. Doświadczenia niektórych państw w zakresie formułowania celów dla zadań finansowanych przez budżet państwa ……..109
3.6.1. Holandia ……………………………………………………………………………………109
3.6.2. Słowacja ……………………………………………………………………………………110
3.6.3. Irlandia ……………………………………………………………………………………111
3.6.4. Francja …………………………………………………………………………………….112
3.7. Podsumowanie …………………………………………………………………………………………112

Rozdział IV.
Andrzej Pogoda, Marek Chrzanowski, Krzysztof Marczewski
Fundamentalne znaczenie miernika jako elementu ściśle skorelowanego z celami w ramach budżetu zadaniowego …………..115
4.1. Rodzaje mierników …………………………………………………………………………………….115
4.1.1. System (instrument) pomiaru wykonania zadań …………………………………………………….115
4.1.2. Sposoby klasyfi kacji mierników stopnia realizacji celów/zadań ……………………………………119
4.1.2.1. Klasyfi kacje oparte na „zasadzie modelu produkcji” lub „zasadzie 3 E” ……………………119
4.1.2.2. Klasyfi kacja oparta na Strategicznej Karcie Wyników ……………………………………137
4.2. Przesłanki, jakie powinny towarzyszyć doborowi danego rodzaju miernika do zadania ……………………………145
4.2.1. Określenie misji i celów danego zadania lub programu …………………………………………….145
4.2.2. Identyfi kacja do czego służyć będzie informacja otrzymana w wyniku zastosowania danego miernika ……..146
4.2.3. Zidentyfi kowanie, które aspekty wykonania zadań będą podlegać pomiarowi …………………………..146
4.2.4. Wybór mierników wykonania zadań ……………………………………………………………….149
4.2.5. Wybór kryterium oceny ………………………………………………………………………..149
4.2.6. Wyjaśnienie przyczyn dobrego lub złego wykonania zadań …………………………………………..150
4.2.7. Zaprezentowanie wyników dokonanych pomiarów …………………………………………………….151
4.3. Częste błędy popełniane przy tworzeniu mierników – dobre i złe praktyki …………………………………….151
4.3.1. Przykłady dobrych praktyk …………………………………………………………………….151
4.3.2. Przykłady złych praktyk ………………………………………………………………………156
4.3.3. Ocena jakości mierników ………………………………………………………………………159
4.4. Holandia, Francja i Irlandia jako kraje posiadające kilkuletnie doświadczenie w zakresie formułowania mierników …161
4.4.1. Holandia ……………………………………………………………………………………161
4.4.2. Francja …………………………………………………………………………………….164
4.4.3. Irlandia ……………………………………………………………………………………168
4.5. Podsumowanie …………………………………………………………………………………………170

Rozdział V.
Marta Postuła, Piotr Perczyński
Budżet zadaniowy a Polska; uwagi końcowe …………………………………………………………………….173
5.1. Prace nad budżetem zadaniowym w Polsce w latach 2006–2008 …………………………………………………173
5.2. Kierunek prac nad metodyką budżetu zadaniowego w roku 2008 i latach następnych ………………………………176
5.2.1. Działania podjęte w 2008 r. …………………………………………………………………..176
5.2.1.1. Harmonogram prac nad wdrożeniem budżetu zadaniowego w latach 2008-2015 ……………………177
5.2.1.2. Nowa metodologia oparta na funkcjonalnym i zadaniowym układzie budżetu ……………………179
5.2.1.3. Nowe regulacje prawne w zakresie budżetu zadaniowego w Polsce
– zmiany w ustawie o finansach publicznych ……………………………………………..182
5.2.1.4. Programy wieloletnie w ustawie budżetowej w układzie zadaniowym ………………………….183
5.2.1.5. Opracowanie uzasadnienia do projektu ustawy budżetowej na 2009 r. – wnioski na przyszłość …..184
5.3. Podsumowanie …………………………………………………………………………………………188

Aneks 1 ………………………………………………………………………………………………….189
Aneks 2 ………………………………………………………………………………………………….193
Aneks 3 ………………………………………………………………………………………………….204
Noty o autorach …………………………………………………………………………………………..211
Bibliografia ……………………………………………………………………………………………..213
Dokumenty i akty prawne ……………………………………………………………………………………217

×

Spis treści

Wstęp………………………………………………………………………………………………9

Rozdział 1. Wprowadzenie do finansowania i budżetowania projektów rozwojowych (Teresa Czerwińska)……………13
1.1. Istota i rodzaje inwestycji……………………………………………………………………..13
1.2. Ujęcie funkcjonalne inwestycji…………………………………………………………………..19
1.3. Decyzje inwestycyjne w strategii rozwoju przedsiębiorstwa…………………………………………..23
1.4. Strategie inwestowania i ich determinanty…………………………………………………………25
1.5. Źródła kapitału i zasady finansowania przedsięwzięć rozwojowych……………………………………..28

Rozdział 2. Project finance i corporate finance jako metody realizacji projektów inwestycyjnych (Marta Postuła).34
2.1. Definicja project finance……………………………………………………………………….34
2.2. Obszary zastosowania project finance……………………………………………………………..40
2.3. Zarządzanie projektem w formule project finance……………………………………………………46
2.4. Project finance a partnerstwo publiczno-prywatne…………………………………………………..50
2.5. Porównanie formuły project finance z corporate finance……………………………………………..55

Rozdział 3. Modelowanie finansowe projektów inwestycyjnych (Marta Postuła, Rafał Cieślik)…………………..59
3.1. Planowanie w project finance i corporate finance…………………………………………………..59
3.2. Etapy procesu budżetowania inwestycji…………………………………………………………….63
3.3. Dane wejściowe do modelu finansowego……………………………………………………………..66
3.4. Założenia makroekonomiczne………………………………………………………………………66
3.5. Budżet projektu i źródła finansowania…………………………………………………………….72
3.6. Przychody i koszty operacyjne……………………………………………………………………73
3.7. Najczęściej popełniane błędy w założeniach modelu finansowego……………………………………….88

Rozdział 4. Strumienie pieniężne w project finance oraz corporate finance (Rafał Cieślik)…………………..93
4.1. Wartość pieniądza w czasie………………………………………………………………………93
4.2. Struktura i koszt kapitału………………………………………………………………………96
4.3. Kategoryzacja wolnych przepływów pieniężnych dla różnych celów i algorytmy ich kalkulacji……………..119
4.4. Wskaźniki obsługi zadłużenia (DSCR, LLCR, PLCR) jako mierniki efektywności inwestycji dla kredytodawców…139

Rozdział 5. Metody oceny opłacalności inwestycji (Rafał Cieślik)………………………………………..147
5.1. Klasyfikacja metod…………………………………………………………………………….147
5.1.1. Metody proste oceny opłacalności inwestycji……………………………………………..148
5.2. Zaawansowane metody oceny opłacalności projektów rozwojowych……………………………………….156
5.2.1. Metoda wartości bieżącej netto (NPV)……………………………………………………156
5.2.2. Metoda wewnętrznej stopy zwrotu (IRR)…………………………………………………..161
5.3. Czynnik reinwestycji w metodach oceny opłacalności (MIRR)………………………………………….166
5.4. Metody oceny efektywności inwestycji realizowanych w formule project finance…………………………168

Rozdział 6. Selekcja projektów inwestycyjnych (Maciej Pawłowski)………………………………………..176
6.1. Przesłanki selekcji projektów inwestycyjnych……………………………………………………..176
6.2. Projekty inwestycyjne w warunkach oceny przedsięwzięć o różnej wartości nakładów inwestycyjnych………..179
6.3. Selekcja projektów inwestycyjnych o różnych okresach ekonomicznego życia…………………………….185
6.4. Projekty inwestycyjne charakteryzujące się odmienną wartością nakładów inwestycyjnych i różnym
okresem ekonomicznego cyklu życia……………………………………………………………………194

Rozdział 7. Zarządzanie ryzykiem (Rafał Cieślik, Maciej Pawłowski)………………………………………198
7.1. Ryzyko w projektach inwestycyjnych………………………………………………………………198
7.2. Metody korygowania efektywności projektu inwestycyjnego ze względu na ryzyko…………………………202
7.2.1. Korekty parametrów rachunku……………………………………………………………202
7.2.2. Równoważnik pewności jako ekwiwalent pewności (certainty equivalent – CE)…………………..207
7.3. Analiza wrażliwości w ocenie ryzyka projektu inwestycyjnego………………………………………..210
7.3.1. Metoda symulacji……………………………………………………………………..222

Rozdział 8. Zarządzanie ryzykiem w podejściu zintegrowanym (Philippe De Brouwer)………………………….231
8.1. Zintegrowane zarządzanie ryzykiem i cykl ryzyka…………………………………………………..231
8.2. Identyfikacja ryzyka…………………………………………………………………………..234
8.2.1. Specyficzne typy ryzyka……………………………………………………………….235
8.2.2. Ogólne czynniki ryzyka………………………………………………………………..236
8.3. Ocena ryzyka i matryca ryzyka…………………………………………………………………..242
8.4. Ilościowa ocena ryzyka…………………………………………………………………………244
8.4.1. W poszukiwaniu miary ryzyka……………………………………………………………246
8.4.2. Value at Risk (VaR)…………………………………………………………………..251
8.4.3. Expected Shortfall (ES)……………………………………………………………….259
8.5. Modelowanie ryzyka…………………………………………………………………………….265
8.5.1. Stress testy…………………………………………………………………………266
8.5.2. Symulacje Monte Carlo…………………………………………………………………267
8.6. Podsumowanie………………………………………………………………………………….273

Dodatek A do rozdziału 8. Koherentne miary ryzyka……………………………………………………..277
A.1. Wstęp………………………………………………………………………………………..277
A.2. Definicje…………………………………………………………………………………….278
A.2.1. Koherentne miary ryzyka………………………………………………………………………278
A.2.2. Wariancja (VAR)……………………………………………………………………………..280
A.2.3. Value at Risk (VaR)………………………………………………………………………….280
A.2.4. Expected Shortfall (ES)………………………………………………………………………281
A.3. Konsekwencje myślenia inkoherentnego…………………………………………………………….283
A.4. Value at Risk (VaR)……………………………………………………………………………286
A.4.1. Value at Risk (VaR)………………………………………………………………………….286
A.4.2. Wariancja (VAR)……………………………………………………………………………..287
A.5. Regulacyjne zastosowanie miar ryzyka…………………………………………………………….288
A.5.1. Value at Risk (VaR)………………………………………………………………………….288
A.5.2. Wariancja (VAR)……………………………………………………………………………..288
A.5.3. Jak banki mogą być bardziej bezpieczne?………………………………………………………..289
A.6. Konkluzje…………………………………………………………………………………….289

Dodatek B do rozdziału 8. Skale pomiarowe…………………………………………………………….296

Bibliografia………………………………………………………………………………………299
Spis tabel………………………………………………………………………………………..307
Spis rysunków, schematów i wykresów………………………………………………………………….309

×

Spis treści

Rozdział I
Teorie finansów publicznych a polityka finansowa………………………………………….2
1.1 Teorie finansów publicznych…………………………………………………………3
1.1.1 Finanse publiczne a polityka finansowa……………………………………..11
1.1.2 Jakość finansów publicznych……………………………………………….15
1.1.2.1 Klasyczne podejście do jakości finansów publicznych…………………15
1.2 Finanse publiczne a wzrost gospodarczy………………………………………………20
1.4 Główne narzędzia polityki finansowej………………………………………………..27
1.4.1 Dochody publiczne………………………………………………………..27
1.4.2 Wydatki publiczne………………………………………………………..30
Wnioski……………………………………………………………………………..32

Rozdział II
Ewolucja finansów publicznych w Polsce w okresie transformacji…………………………….34
2.1 Kryzys finansów publicznych i program stabilizacji gospodarki………………………….34
2.1.1 Warunki początkowe……………………………………………………….34
2.1.2 Pakiet Stabilizacyjny…………………………………………………….37
2.1.3 Realizacja celów…………………………………………………………39
2.2 Strategia dla Polski jako narzędzie realizacji polityki społeczno-gospodarczej…………..44
2.2.1 Warunki początkowe……………………………………………………….44
2.2.2 Strategie społeczno-gospodarcze……………………………………………46
2.2.2.1 Strategia dla Polski…………………………………………….46
2.2.2.2 Rozwinięcie Strategii dla Polski – Pakiet 2000……………………..50
2.2.2.3 Polska na drodze do Europejskiej Unii Walutowej – Euro 2006………….52
2.3 Spowolnienie rozwoju gospodarczego………………………………………………….57
2.3.1 Warunki początkowe……………………………………………………….57
2.3.2 Pakiet reform instytucjonalno-prawnych 1999 r……………………………….58
2.3.2 Strategie społeczno-gospodarcze……………………………………………60
2.3.2.1 Strategia Finansów Publicznych i Rozwoju Gospodarczego, Polska 2000-10..60
2.3.2.3 Przedsiębiorczość – Rozwój – Praca………………………………..66
2.3.3 Realizacja celów…………………………………………………………70
2.4 Reformy finansów publicznych w okresie przygotowań do członkostwa w Unii Europejskiej…….71
2.4.1 Warunki początkowe……………………………………………………….71
2.4.2 Program Naprawy Finansów Rzeczpospolitej……………………………………71
2.4.3 Średniookresowa Strategia Finansów Publicznych………………………………79
2.4.4 Program uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych……………………81
2.4.5 Realizacja celów…………………………………………………………84
Wnioski……………………………………………………………………………..86

Rozdział III
Zarządzanie finansami publicznymi………………………………………………………96
3.1 Założenia i rezultaty zarządzania finansami sektora publicznego………………………..96
3.1.1 Zarządzanie finansami publicznymi………………………………………….99
3.1.2 Zarządzanie wydatkami sektora finansów publicznych jako instrument
restrukturyzacji finansów publicznych……………………………………102
3.1.3 Polityka podatkowa jako jeden z elementów zarządzania finansami publicznymi……105
3.2 Członkostwo w Unii Europejskiej a polskie finanse publiczne…………………………..110
3.2.1 Zmiany w sytuacji finansów publicznych a członkostwo w UE……………………111
3.2.2 Przepływy finansowe pomiędzy Polską a UE…………………………………..116
3.2.3 Nowe rozwiązania w finansach publicznych…………………………………..125
3.2.4 Kontrola finansowa i audyt wewnętrzny……………………………………..130
3.2.5 Sprawozdawczość finansów publicznych w Polsce a wymogi UE……………………135
Wnioski…………………………………………………………………………….140